تبیین نحوه مصرف مالیات ارزش افزوده

مهم‌ترین و اساسی‌ترین اهداف فعالیت‌های اقتصادی هرکشور، شامل مواردی مانند تخصیص بهینه منابع و توزیع عادلانه درآمد، رشد اقتصادی، افزایش اشتغال، ثبات اقتصادی، حفظ سطح عمومی قیمت‌ها، تجارت بین‌الملل و تراز پرداخت‌ها می‌باشد. مجریان اقتصادی، برای انجام این امور و رسیدن به اهداف والای اقتصادی در هر کشور، باید هزینه‌های بسیار سنگینی را پرداخت کنند و برای تأمین مالی این مخارج لازم است تا منابع درآمدی مختلفی ایجاد شود .

همان‌طور که می‌دانیم درآمد دولت‌ها به دو گروه درآمدهای مالیاتی و درآمدهای غیرمالیاتی تقسیم می‌شود. نقش و جایگاه درآمدهای مالیاتی در مقایسه با درآمدهای غیرمالیاتی و سایر منابع درآمدی، در بسیاری از کشورهای توسعه‌یافته و در حال توسعه، اهمیت بیشتری دارد. به عبارتی دیگر، زمانی که ما این منبع مهم را با سایر منابع درآمدی مقایسه می‌کنیم، به این نتیجه می‌رسیم که هر چه سهم مالیات‌ها در تأمین مخارج دولت بیشتر باشد، آثار نامطلوب اقتصادی کمتر خواهد شد .

یکی از انواع مالیات ها ، مالیات بر ارزش افزوده می باشد . مالیات بر ارزش افزوده، نوعی مالیات بر مصرف است که در مراحل مختلف زنجیره واردات، تولید، توزیع و مصرف، به تدریج توسط بنگاههای اقتصادی که در مراحل مختلف زنجیرههای مذکور قرار میگیرند، به میزان درصدی از ارزش افزوده حاصله در هر مرحله از زنجیره، انباشته و از هر بنگاه به بنگاه بعدی منتقل میشود تا درنهایت به مصرف کنندگان نهایی منتقل شده و توسط آنان پرداخت شود و گامی برای حرکت به سوی درآمدهای مالیاتی پایدار و همچنین شفاف‌سازی نظام اقتصادی کشور خواهد بود.

مالیات بر ارزش افزوده دارای مزایای متعددی، از جمله پایین بودن نرخ مالیاتی، کاهش انگیزه فرار مالیاتی، خنثی بودن در برابر متغیرهای اقتصادی و منبع مطمئنی برای کسب درآمد برای دولت و اصلاح ساختار نظام مالیاتی است. قابلیت انعطاف‌پذیری مالیات بر ارزش افزوده بسیار زیاد است و می‌تواند در هر نظام اقتصادی به کار گرفته شود.

در خصوص موارد مصرف مالیات دریافت شده از ارزش افزوده می توان گفت که نه تنها به عنوان منبعی برای تامین درآمد دولت در حوزه‌های مختلف همچون تولید و اشتغال‌زایی و آموزش همگانی، انجام اقدامات عمرانی نظیر ساخت جاده‌ها و بازسازی آن‌ها، سدسازی، ساخت و توسعه نیروگاه‌ها و شبکه‌های آبی، توسعه زیرساخت‌ها و انجام پروژه‌های گوناگون عمرانی در مناطق محروم و توسعه‌نیافته مورد استفاده قرار می گیرد بلکه از میزان ۹ درصد مالیات بر ارزش افزوده کالا و خدمات یک درصد آن به سلامت و درمان و ۳ درصد به شهرداری ها اختصاص داده می شود که در خصوص درمان می توان نقش سهم مالیاتی که به این حوزه داده شده است را به وضوح در طرح جامع سلامت که در سالهای اخیر به اجرا در آمده است و هزینه های درمان را بسیار پایین آورده است اشاره کرد. همچنین میزان ۳ درصدی که به شهرداری ها داده می شود، در مصارفی از جمله تجهیز و نوسازی حمل و نقل عمومی، ایجاد فضاههای تفریحی، ترمیم خیابانها و معابرشهری و غیره مورد استفاده قرار می گیرد.

بنابراین در پایان می توان نتیجه گرفت که مالیات رکن اصلی در بودجه عمومی هر کشور است که به عنوان مهمترین وسیله در تخصیص منابع ، درجه معقولی از ثبات قیمتها، توازن حسابهای بین المللی و بالاخره توزیع عقلایی و صحیح درآمدها میان طبقات و گروهها و بخشهای مختلف اقتصادی جامعه، بهره گرفته می شود.

مالیات به عنوان عامل اصلی در چرخه اقتصادی کشور نقش خود را ایفا می کند و در واقع ابزاری است برای تحرک تولید و برنامه های توسعه، توزیع عادلانه امکانات و جلوگیری از انحصار و غیر رقابتی شدن بازار در تخصیص بهینه منابع است .

منبع» سازمان امور مالیاتی کشور