حق بیمه از چه بخشی از دستمزدها کسر می‌شود؟

بخش کسورات فیش حقوق یکی از سوال برانگیزترین قسمت ها برای حقوق بگیران است. آشنایی با مقررات مربوط می تواند خیلی از ابهامات آن را برطرف کند. کسور قانونی وجوهی است که کارفرما موظف است هرماه بابت حقوق پرداختی به کارگران به سازمان های مربوط پرداخت کند. بخشی از این مبالغ از حقوق کارگر کسر می شود و بخشی دیگر نیز سهم کارفرماست. درهرحال مسئول پرداخت وجوه مذکور کارفرماست و کارگر هیچ گونه مسئولیتی ندارد. مالیات و حق بیمه مهم ترین کسور قانونی محسوب می شوند.

۱-مالیات بر حقوق

مالیات مبلغی است که از حقوق کارگر برداشت و به صندوق دولت پرداخت می شود. هرساله مبلغ معافیت مالیاتی حقوق کارگران و کارمندان توسط هیئت دولت تعیین و اعلام می شود.

وجوه مشمول مالیات بر حقوق

از کلیه دریافتی های کارگر (حقوق،اضافه کاری، حق اولاد، خواربار، مسکن و…) مالیات کسر می شــود مگر در موارد:
۱-بازخرید ایام مرخصی
۲-کمک هزینه عائله مندی
۳-هزینه سفر و فوق العاده ماموریت
۴-فوق العاده‌های بدی آب و هوا، عیدی (تا ۱۰۰هزار ریال)
۵-پاداش آخر سال
۶-کمک هزینه مسکن و خواربار در ایام بیماری
۷-حق شیر
۸-پاداش نهضت سوادآموزی
۹-حق التضمین (کسر صندوق)
۱۰-خسارت اخراج یا مزایای پایان کار
۱۱-پاداش افزایش تولید با توجه به مصوبات اداره کار

۲-حق بیمه:

حق بیمه وجهی است که کارفرما بابت بیمه اجتماعی کارگران از حقوق کارگر کسر و ســهم خود را نیز به آن می افزاید و به شعب سازمان تامین اجتماعی پرداخت می کند. میزان حق بیمه ۳۰ درصد دســتمزد دریافتی کارگر است که بابت خدماتی از قبیل بازنشســتگی و فوت بعد از بازنشســتگی ۱۲ درصد، فوت قبل از بازنشستگی ۲درصد، ازکارافتادگی ۴درصد،درمان ۹درصد، بیمه بیکاری ۳ درصد است. سهم کارفرما از حق بیمه ۲۳ درصد و سهم بیمه شده ۷ درصد است.

وجوه مشمول کسر حق بیمه

تمــام وجوه و مزایای نقــدی و یا غیرنقدی مستمر که تحت هر عنوان به صورت مزد، حقوق، کارمزد و یا کارآموزی در مقابل کار به بیمه شده پرداخت می شود، مشمول کسر حق بیمه می شود.

بنابراین پرداختی های زیر مشمول کسر حق بیمه اســت:

  • مزد
  • حقوق
  • دستمزد
  • مزایای مستمر شغلی
  • اضافه کار
  • حق الزحمه
  • نوبت‌کاری
  • فوق العاده مشاغل سخت و زیان آور
  • حق حضور در جلسات
  • کار شب و فوق العاده کشیک
  • مزد ایام تعطیل و مرخصی
  • کمک هزینه مسکن
  • پاداش مستمر
  • دریافتی افرادی که به طور کارمزد به کار اشتغال دارند
  • دریافتی کارآموزان (در مواردی که افراد جهت یادگیری مشاغل در کارگاه ها وجهی دریافت می کنند)
  • ایاب و ذهاب کارکنان که به صورت ماهیانه برای رفت و آمد به محل کار و منزل پرداخت می‌شود

بنابراین مزایای زیر مشمول کسر حق بیمه نمی‌شوند:

  • بازخرید ایام مرخصی
  • هزینه عائله مندی
  • هزینه سفر و فوق‌العاده ماموریت
  • عیدی
  • مابه‌التفاوت کمک هزینه مسکن و خواربار در ایام بیماری
  • حق شیر
  • پاداش نهضت سواد آموزی
  • حق التضمین (کسر صندوق)
  • خسارت اخراج و مزایای پایان کار
  • پاداش افزایش تولید (در صورتی که بیش از حقوق دو ماه در سال پرداخت نشود)

برداشت های قانونی

قانون گذار برای حقوق و دستمزد کارگران ارزش و حرمت خاصی قائل است،از این رو مجوز برداشت از حقوق کارگر فقط در موارد و شرایط خاصی داده شده است.

برداشت از حقوق کارگر توسط کارفرما صرفا در این موارد مجاز است:

  1.  موردی که قانون اجازه داده باشد (حق بیمه و مالیات)؛
  2.   مواردی که براساس آرای دادگاه ها مجوز برداشت آن داده شده باشد؛
  3.   اقساط وام‌های پرداختی توسط کارفرما؛
  4. چنانچه بر اثر اشتباه در محاسبه مبلغی اضافه به کارگر پرداخت شده باشد؛
  5. اجاره خانه سازمانی که توسط کارفرما در اختیار کارگر قرار داده شده است؛
  6. وجوه تعهد شده کارگر بابت اجناس دریافتی از شرکت تعاونی. در ضمن باید توجه داشت که مزد کارگر (کلیه مطالبات) جزو دیون ممتازه است؛
    بنابراین چنانچه کارفرما فوت کند یا ورشکست شود، حقوق و مزایای کارگر از ماترک و اموال او برداشته و به کارگر پرداخت می‌شود. (ماده ۲۲۶ قانون امور حسبی ۱۳۱۹/۰۴/۰۲ و ماده ۶۵۸ قانون امور تصفیه امور ورشکستگی مصوب ۱۳۱۸/۰۴/۲۴)
    براساس ماده ۵ مقاوله نامه بین المللی حمایت از حقوق کارگران (۱۹۹۲ ژنو):
    «در صورت اعسار کارفرما مطالبات کارگران ناشی از کار با رعایت حفظ حق تقدم تحت حمایت قرار می گیرد.»
    علاوه بر این، در صورت بدهی کارگر به کارفرما فقط می توان مازاد بر حداقل مزد را به موجب حکم دادگاه برداشــت کرد. این برداشت نباید از یک چهارم کل مزد کارگر بیشتر باشد.
    نفقه افراد واجب النفقه کارگر از این قاعده مستثنا و تابع مقررات قانون مدنی است.

پرسش و پاسخ:

پرسش: از سال ۸۶ تاکنون در یک شرکت مهندسی مشغول به کار هستم. در این چند ســال به علت عدم پیگیری، فقط ۲۶ ماه بیمه برایم رد شــده است. با مسئولان شرکت به توافق رسیدم که به شــرطی که هزینه آن از حدی بیشتر نشود، شرکت حق بیمه چند ســال جاافتاده را به سازمان تامین اجتماعی پرداخت کند. فرمول محاسبه حق بیمه و جریمه آن و مراحل پرداخت آن چگونه است؟

پاسخ: میزان حق بیمه به میزان حقوق فرد بستگی دارد که بین حداقل حقوق و حداکثر حقوق سال مربوطه در نوسان اســت. حداقل حقوق را در هر سال شــورای عالی کار تعیین می کند و حداکثر حقوق نیز ۷ برابر حداقل دستمزد تعیین شده است. ۳۰ درصد حقوق به عنوان حق بیمه باید پرداخت شــود. جریمه بابت حق بیمه های پرداخت نشده نیز ۲ درصد در ماه است.

پرسش: از ابتدای فروردین ماه ســال ۹۴ در شرکتی به صورت تمام وقت مشغول به کار شــده ام، ولی برای فروردین از طرف شــرکت قبلی ام نیز برایم حق بیمه پرداخت شده و من نیز مجبور به پرداخت این مبلغ به شرکت قبلی شدم. آیا می توانم این مبلغ را از بیمه دریافت کنم یا نه؟ در صورت مثبت بودن پاسخ، چگونه؟

پاسخ: پرداخت حق بیمه از چند کارگاه با رعایت سقف پرداخت حق بیمه ( ۷ برابر حداقل دستمزد ) بلامانع است و قابل استرداد نیست.

پرسش: از اول فروردین ماه ســال ۹۳ به دلیل اینکه کارم را از دســت داده بودم قرارداد بیمه خویش فرما با سازمان تامین اجتماعی بستم و پس از سه ماه پرداخت حق بیمه، کار جدیدی پیدا کردم. متاســفانه کارفرما که از بیمه بنده اطلاع داشت پیشنهاد داد فعلا چند ماه بیمه خویش فرما را ادامه دهم تا شرکت کد کارگاه تامین اجتماعی بگیرد و این روال تا مرداد ۹۴ ادامه داشت که مجددا اخراج شدم. تا آنجا که اطلاع دارم، شرکت مذکور هنوز کد کارگاه ندارد. در زمان اشتغال، از کارگاه شکایت نکردم. دو سوال دارم: ۱- اگر از شرکت شکایت کنم، با توجه به اینکه کد کارگاه ندارد آیا می توانم سابقه ام را درست کنم و شرکت مجبور شود حق بیمه ام را پرداخت کند؟ ۲- اگر مورد یک درست شود، آیا می توانم بخشی از بیمه خویش فرما را که همزمان با بیمه این شرکت پرداخت کرده ام، پس بگیرم؟

پاسخ: بله، می توانید. ایجاد سابقه کارکرد و بیمه به اثبات اشتغال در کارگاه و رابطه کارگری و کارفرمایی ارتباط دارد و نداشــتن کد کارگاه رافع مسئولیت کارفرما در بیمه کردن کارکنان نیست.
– بیمه ا جباری بر بیمه خویش فرما اولویت دارد و در چارچوب قانون و به صورت آمره اجرا می شود.

منبع» آتیه نو/ محمد حسین قشقایی – کارشناس  تامین اجتماعی

نرم‌افزار جامع مالی و اداری ویژن

نوشته های مشابه

‫۷ نظرها

  1. باسلام لطفا به سوال اینجابت پاسخ دهید؟ هزینه ایاب وذهاب جهت انجام کارهای شرکت که ماهانه از طریق فیش حقوق پرداخت می گرددمشمول بیمه می باشدیاخیر؟

  2. سلام من در یک شرکت تولیدی کار میکنم حدودا۳سال و چهارماه براشون کار کردم واز سال۸۷تا۹۰ووچون ازشرکت خارج شدممبلغدک میلیون تومان به عنوان سنوات دریافت کردم ولی روزهای جمعه ک کار میرفتم هیچ گونه اضافه کار یدریافت نکردم . ودرسال۹۲/۰۷/۰۱ دوباره در شرکت نامبرده مشغول به کار شدم وودر پایان تاریخ۹۳/۰۲/۳۱با من تسویه کردن در قبال سنوات و حق خواروبار و بن نقدی کهدر این سال مبلغیک میلیون ونیم دادولی باز از اضافه کاری های روز جمعه و تعطیلات رسمی خبری نشد ودر ضمن الان در این شرکت مشغول به کار میباشم.؟ایا در صورت اخراج میتونم اضافه کاری های خود وحق سنوات چند سال روبگیرم(از سال۸۷ تااکنون).و اینکه مطابق قانون حق بیمه رو میتونه از اضافه کاری هام کم کند یا نه

  3. با سلام
    مزد سنوات که به پرسنل بالای یک سال سابقه تعلق میگیره:
    ۱- مشمول بیمه هست؟
    ۲- مشمول مالیات چطور؟
    ۳- بالای یک سال تا هرچند سال که باشه برای سال ۹۷ روزی ۱۷۰۰۰ ریال ایت؟

  4. با سلام از سال ۱۳۶۴ بصورت قراردادی با تعهد سه برابر آموزشی استخدام شدم حدودا ۱۰ سال قرار دادی ۱۰ سال پیمانی و تا کنون هم رسمی سازمانی بنادر و دریانوردی با حفظ صندوق بیمه تامین اجتماعی از بدو استخدام امتازات کارمندی به ما تعلق نمیگرفت چون مشمول تامین اجتناعی بودیم و تابع قانون کار هم نبودم چون کارمند قراردادی بودم و از دو سال قبل فوق العاده اضافکار و فوق العاده خاص و ویژه را از مستمر خارج کرده اند تا بیمه آن را کسر نکنند و این دو سال آخر که در حقوق بازنشستگی تاثیر گذار است خلاصه استسمار کامل شدیم نمیدانم به کجا مراجعه کنم که شنوا باشد و حق مرا برگرداند لطفا راهنمایی فرمایید

دکمه بازگشت به بالا