نگرانی‌های عضویت ایران در FATF در مذاکرات قابل حل است
رئیس اداره مبارزه با پولشویی و تطبیق بانک توسعه صادرات با اشاره به وجود دو دیدگاه درخصوص عضویت ایران در FATF، گفت: دیدگاه اول که مقداری بد‌بینانه است و معتقد است اگر ایران با این نهاد بین‌المللی همکاری کند احتمال دارد به اطلاعات بانکی ایران دسترسی پیدا کنند و از این فرصت برای خودشان بهره‌برداری کنند.
وی تصریح کرد: یک زمانی در مقابل جهانی شدن و دهکده جهانی و انتشار آزاد اطلاعات مقاومت می‌کردیم اما به تدریج متوجه شدیم که اینترنت و فضای مجازی پدیده قابل حذف نیست و باید آن را مدیریت کرد. هم‌اکنون این نگاه برای فضای مجازی در ایران به وجود آمده است. به همین دلیل وارد مذاکره با مسئولان تلگرام شدند و در یک تفاهم آنها موافقت کردند برخی کانال‌ها حذف شود.
حاجیان گفت: البته این فقط مثال بود ولی هدف از طرح این مثال این بود که ما در فضای بین‌الملل نمی‌توانیم خودمان را ایزوله نگه داریم و ناگزیر به ایجاد ارتباط هستیم اما باید این ارتباط‌ها را مدیریت کنیم.
وی با بیان اینکه امکان عضویت ایران در FATF وجود دارد، گفت: البته نوع روابط و همکاری باید مدیریت شود و رئیس کل بانک مرکزی، وزیر اقتصاد و دیگر مسئولانی که درگیر این مساله هستند به صورت هوشمندانه عمل کنند. همانطور که رئیس کل بانک مرکزی گفت که قرار نیست هر اطلاعاتی در اختیار آنها قرار گیرد و حتی مصادیق تروریسم را هم ما مشخص می‌کنیم و چیزی که آنها به ما تحمیل کنند را نمی‌پذیریم.
رئیس اداره مبارزه با پولشویی بانک توسعه صادرات افزود: حل این نگرانی‌ها نیازمند تعامل و مذاکره با اعضای FATF است تا گشایش‌های به‌وجود آمده از جمله حذف نام ایران از فهرست کشورهای مشمول اقدامات متقابل به مدت ۱۲ ماه، استمرار یابد.
حاجیان با اشاره به ضرورت برقراری ارتباط با بانک‌های خارجی، اظهارداشت: در زمان تحریم از اقدامات غیرمتعارف برای مبادلات مالی استفاده می‌کردیم که همه اینها هزینه زیادی به کشور تحمیل می‌کند. اما با استمرار توسعه روابط کارگزاری زمینه تسهیل مبادلات مالی و اقتصادی فراهم می‌شود.
وی با بیان اینکه ضمن اینکه این مذاکرات با FATF از دولت قبل شروع شد و سال‌هاست ادامه دارد، تاکید کرد: با وجود ثمرات مثبتی که عضویت ایران در FATF دارد، هوشیاری در نحوه همکاری‌ها ضروری است.
حاجیان در پاسخ به این سوال که با توجه به اینکه ممکن است تفسیر ایران از مصادیق تروریسم متفاوت باشد، آیا ممکن است در این مصادیق با FATF مشکل به وجود بیاید، گفت: به نظر من نباید اینگونه نگاه کرد بلکه باید به صورت کلان نگاه کرد.
رئیس اداره مبارزه با پولشویی بانک توسعه صادرات گفت: افزود: بخشی از FATF به تامین مالی تروریسم اختصاص دارد و ما می‌توانیم اقداماتی که ایران در سال‌های گذشته برای مبارزه با پولشویی و تامین مالی تروریسم انجام داده است را تشریح کند.
وی ادامه داد: تصویب قانون مبارزه با پولشویی و تامین مالی تروریسم و همچنین اقدامات گسترده‌ای که برای مبارزه با مواد مخدر انجام گرفته است، قابل ارائه به گروه ویژه اقدام مالی است.
حاجیان افزود: معتقدم نباید نسبت به مساله تامین مالی تروریسم و تفاوت مصادیق آن تمرکز کنیم و آن را یک ضعف بدانیم. در مذاکرات است که می‌توانیم این گزاره را بقبولانیم حمایت ما از کسانی است که از سرزمین‌های خود دفاع می‌کنند. این هنر دیپلمات‌های ما است که بتوانند طرف مقابل را قانع کنند.
وی با بیان اینکه اگر در داخل گل به خودی بزنیم و بگوییم عضویت ایران در FATF منافع ایران را به خطر می‌اندازد، کار برای مذاکره‌کنندگان سخت‌تر خواهد شد، اظهارداشت: اگر سطح اختلافات در این موضوع افزایش یابد، طرف مقابل و یا برخی کشورهای عضو FATF از این مسائل سوء استفاده خواهند کرد.
رئیس اداره مبارزه با پولشویی بانک توسعه صادرات تاکید کرد: البته در عین حال که مسائل را با رویکرد مثبت جلو می‌بریم، باید هوشیار باشیم که سؤاستفاده علیه ایران نشود. راه اصولی نفی کلی همکاری با FATF نیست بلکه منطق ایجاب می‌کند که با تدبیر مسائل را جلو ببریم.
وی در پاسخ به این سوال که چرا به جای زمینه‌سازی برای برقراری ارتباط بی‌المللی با بانک‌های خارجی از مسیر اصلاحات ساختاری و اجرای قوانین کمیته بال، دولت مسیر FATF را دنبال می‌کند، گفت: بانک‌های خارجی برای برقرای ارتباط با بانک‌های ایرانی، تنها به شاخص کفایت سرمایه نگاه نمی‌کنند زیرا این شاخص یکی از مولفه‌ها است. استانداردهای کمیته بال و عدم تامین مالی تروریسم شاخص‌های است که مدنظر بانک‌های خارجی است.
حاجیان افزود: برای برقراری ارتباط و روابط کارگزاری، بانک خارجی پرسشنامه‌هایی برای بانک درخواست کننده برقراری روابط می‌فرستد که سوالات متعددی درباره مبارزه با پولشویی و تامین مالی تروریسم در آن مطرح شده است.
وی با اشاره به برقراری ارتباط و روابط کارگزاری بانک‌های خارجی با بانک توسعه صادرات در ماه‌های اخیر، گفت: البته اغلب این بانک‌ها درجه دو و سه هستند و بانک‌های درجه یک به تدریج در حال برقراری ارتباط هستند و در همین مدت چند بانک درجه یک با بانک توسعه صادرات مذاکرات را آغاز کرده‌اند.
رئیس اداره مبارزه با پولشویی بانک توسعه صادرات ادامه داد: اصلاحات ساختاری برای تطبیق بانک‌های ایرانی با استانداردهای کمیته بال آغاز شده و این تحلیل که تا زمانی پیاده شدن کامل استانداردهای کمیته بال، اقدامات برای عضویت در FATF ضروری نیست، درست نیست.
وی با بیان اینکه این اصلاحات می تواند به موازات انجام شود و مانع از ایجاد روابط کارگزاری نیست مگر اینکه بانک‌هایی باشند که از لحاظ ساختار مالی وضعیت وخیمی داشته باشند، تصریح کرد: بانک‌های ایرانی مشکلاتی دارند وضعیت اغلب آنها از نظر میزان دارایی و سرمایه پایه بسیار خوب است.
حاجیان اضافه کرد: اغلب موسسات بین‌المللی به بانک‌های ایرانی رتبه B می‌دهند که رتبه متوسط است. این نشان می‌دهد از منظر بین‌المللی رتبه بانک‌های ایرانی بد نیست و در سطح متوسط قرار می‌گیرند.
رئیس اداره مبارزه با پولشویی بانک توسعه صادرات اظهارداشت: بنابراین بانک‌های خارجی حاضر به ایجاد روابط با بانک‌های ایرانی متناسب با ریسک هستند. بدین ترتیب بانک‌های ایرانی هم باید اصلاحات ساختاری انجام دهند و هم برای ایجاد روابط با بانک‌های خارجی تلاش کنند که برخی بانک‌ها این اصلاحات را شروع کرده‌اند که البته زمان‌بر است.
