مزایای تبصره ۲ ماده ۷۶ قانون تأمین اجتماعی در کارهای سخت و زیان آور
کلاسه پرونده: ۹۳/۶۴۳
شماره دادنامه: ۱۷۷
تاریخ دادنامه: ۲/۳/۱۳۹۶
مرجع رسیدگی: هیأت عمومی دیوان عدالت اداری
شاکی: آقای محب روحانی
موضوع شکایت و خواسته: ابطال صورتجلسه مورخ ۱۸/۴/۱۳۹۳ کمیته بدوی مشاغل سخت و زیان آور استان گیلان
گردش کار: شاکی به موجب دادخواستی ابطال صورتجلسه مورخ ۱۸/۴/۱۳۹۳ کمیته بدوی مشاغل سخت و زیان آور استان گیلان را خواستار شده و در جهت تبیین خواسته اعلام کرده است که:
“ریاست محترم دیوان عدالت اداری
با احترام وسلام
به استحضار می رساند کمیته بدوی مشاغل سخت و زیان آور استان گیلان طی صورتجلسه مورخ ۱۸/۴/۱۳۹۳ خود از پذیرش درخواست متقاضیانی که با مقررات دیگری از جمله بازنشستگی در مشاغل عادی و یا ماده (۱۰) صنایع به افتخار بازنشستگی نائل شده اند و بعداً متوجه شده اند که می توانستند به استناد تبصره (۲) ماده ۷۶ قانون تامین اجتماعی و یا به استناد قانون تفسیر جزء (۱) بند ب تبصره (۲) ماده ۷۶ قانون تامین اجتماعی اصلاحی مصوب ۱۳۷۹ کـه سابقه پرداخت حق بیمه در کارهای سخت و زیان آور بـه هر میزان، قبل یـا بعد از اشتغال در مشاغل عادی به ازاء هر سال سابقه کار ۵/۱ سال محاسبه خواهد شد مصوب ۲۹/۶/۱۳۹۰ مجلس شورای اسلامی (تلفیق سابقه کار عادی و سخت و زیان آور) بازنشسته شوند.
استحضار دارند که به استناد بند (۵) جزء (ب) ماده ۷۶ قانون تامین اجتماعی مصوب ۳/۴/۱۳۵۴ مقرر گردید که آیین نامه اجرایی تشخیص مشاغل سخت و زیان آور و نحوه احراز توالی و تناوب اشتغال، نحوه تشخیص فرسایش جسمی و روحی و سایر موارد مطروحه در این تبصره به موجب آیین نامه ای خواهد بود که حداکثر مدت (۴) ماه توسط سازمان تامین اجتماعی و وزارتخانه های کار و امور اجتماعی و بهداشت، درمان و آموزش پزشکی تهیه و به تصویب هیأت وزیران خواهد رسید.
در این راستا تصویب نامه شماره ۱۵۳۶۵/ت۳۶۰۰۵هـ-۵/۲/۱۳۸۶ هیأت وزیران در جلسه ۲۶/۱۲/۱۳۸۵ تحت عنوان آیین نامه اجرایی بند (۵) جزء (ب) ماده واحده قانون اصلاح تبصره (۲) الحاقی ماده (۷۶) قانون اصلاح مواد (۷۲) و (۷۷) و تبصره ماده (۷۶) قانون تامین اجتماعی مصوب ۱۳۵۴ و الحاقی (۲) تبصره به ماده ۷۶ مصوب ۱۳۷۱ مصوب ۱۳۸۰ توسط کارگروه فوق الاشاره در ۱۶ ماده تدوین و به تصویب رسید و در حال حاضر قابلیت اجرایی دارد. در تصویب نامه فوق بعداً اصلاحاتی به شرح زیر ایجاد گردید.
۱- تصویب نامه شماره ۲۰۷۲۵۸/ت۳۸۷۳۷هـ-۱/۱۱/۱۳۸۷ با موضوع اضافه شدن معاون اداره کل مطبوعات و خبرگزاریهای وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی برای تعیین مصادیق خبرنگاری و مباحث مرتبط با این حرفه تحت عنوان بند (۶) ماده (۸) به تصویب نامه اصلی.
۲- تصویب نامه شماره ۱۲۴۶۱۰/ت۴۴۵۴۷ک-۶/۶/۱۳۸۹ به عنوان تبصره (۱) ماده (۳) به تصویب نامه اصلی با این متن: اصلاح آیین نامه اجرایی بند (۵) جزء ب ماده واحده قانون اصلاح تبصره (۲) الحاقی ماده (۷۶) قانون اصلاح مواد ۷۲ و ۷۷ و تبصره ماده ۷۶ قانون تامین اجتماعی.
۳- تصویب نامه شماره ۹۰۸۶۳/ت۴۹۳۱۶هـ-۱۸/۴/۱۳۹۲ هیأت وزیران با اصلاح و اضافه نمودن بند (۴) به ماده (۱۱) به تصویب نامه اصلی و با موضوع مشاغل مرتب با انرژی اتمی اقدام کمیته بدوی مشاغل سخت و زیان آور استان گیلان در رتبه و تدوین صورتجلسه مورخ ۱۸/۴/۱۳۹۳ به دلایل زیر غیر قانونی است.
اولاً: همان طوری که فوقاً اعلام گردید، تدوین آیین نامه اجرایی تشخیص مشاغل سخت و زیان آور و نحوه احراز توالی و تناوب اشتغال، نحوه تشخیص فرسایش جسمی و روحی و سایر موارد مطروحه در این تبصره به طور مشترک به سازمان تامین اجتماعی و وزارتخانه های کار و امور اجتماعی وقت (وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی فعلی) و وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و تصویب هیأت وزیران محول گردیده است بنابراین کمیته بدوی مشاغل سخت و زیان آور استان گیلان اختیاری در تدوین این صورتجلسه نداشته است.
ثانیاً: برابر دادنامه های صادره شماره ۴-۱۶/۱/۱۳۸۸ و ۲۲۵-۲۲/۶/۱۳۸۹ از هیأت عمومی دیوان عدالت اداری، بازنشستگی بیمه شدگان در مشاغل عادی و یا ماده (۱۰) صنایع مانع از بازنشستگی بیمه شدگان در مشاغل سخت و زیان آور نخواهد بود در تحقق این موضوع لازم است بدواً شغل بیمه شده در کمیته بدوی مشاغل سخت و زیان آور مورد بررسی قرار گیرد.
ثالثاً: صورتجلسه مورخ ۱۸/۴/۱۳۹۳ منحصراً نظر کمیته بدوی مشاغل سخت و زیان آور استان مد نظر گرفته است در حالی که ممکن است نظر کمیته تجدیدنظر استانی و یا نظر شورای عالی حفاظت فنی مساعد و موافق به بررسی پرونده متقاضیانی که قبلاً در مشاغل عادی و یا ماده (۱۰) صنایع به افتخار بازنشستگی نایل آمده اند باشد.
رابعاً: اعضای کمیته بدوی مشاغل سخت و زیان آور به جای اجرای قانون و تصویب نامه های هیأت وزیران به منظور دور زدن بند (۱) ماده ۱۲ و ماده ۸۸ قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب سال ۱۳۹۲ و با آگاهی از حـدود صلاحیت و اختیارات هیـأت عمومی دیـوان عدالت اداری در ابطال آیین نامه ها و دستورالعملها با ترفندی جدید مبادرت به تدوین صورتجلسه مورخ ۱۸/۴/۱۳۹۳ نموده اند تا در مواقع ضروری بتوانند عنوان نمایند که این یک صورتجلسه عادی و داخلی بوده و ابطال آن در صلاحیت هیأت عمومی دیوان عدالت اداری نیست تا بدین وسیله جلوی اجرای قانون را سد نمایند. لذا با عنایت به موارد مطروحه و مدارک و اسناد پیوست
۱- کپی صورتجلسه مورخ ۱۸/۴/۱۳۹۳ کمیته بدوی مشاغل سخت و زیان آور استان گیلان
۲- کپی تصویب نامه شماره ۹۰۸۶۳/ت۴۹۳۱۶هـ-۱۸/۴/۱۳۹۳ هیأت وزیران
۳- کپی قانون تفسیر جزء (۱) بند (ب) تبصره (۲) ماده (۷۶) قانون تامین اجتماعی اصلاحی مصوب ۱۳۷۹- مصوب ۲۹/۶/۱۳۹۰
۴- کپی تصویب نامه شماره ۱۲۴۶۱۰/ت۴۴۵۴۷ک-۶/۶/۱۳۸۹ کارگروه هیأت وزیران
۵- کپی تصویب نامه شماره ۲۰۷۲۵۸-ت۳۸۷۳۷هـ-۱/۱۱/۱۳۸۷ هیأت وزیران
۶- کپی تصویب نامه شماره ۱۵۳۶۵/ت۳۶۰۰۵هـ-۵/۱۲/۱۳۸۶ هیأت وزیران
لذا با عنایت به مدارک و مستندات پیوست و موارد مطروحه خواهان ابطال صورتجلسه مورخ ۱۸/۴/۱۳۹۳ کمیته بدوی مشاغل سخت و زیان آور به دلایل زیر:
مغایرت با ردیف ۵ بند ب ماده ۷۶ قانون تامین اجتماعی و خارج از حدود وظایف کمیته بدوی مشاغل سخت و زیان آور استان گیلان در وضع مقررات دولتی را دارم.”
متن صورتجلسه مورخ ۱۸/۴/۱۳۹۳ که مورد اعتراض قرار گرفته به شرح زیر است:
“به موجب آیین نامه اجرایی (موضوع جزء ۵ بند ب تبصره ۲ الحاقی ماده ۷۶ قانون تامین اجتماعی) مصوب ۲۶/۱۲/۱۳۸۵ هیأت وزیران با توجه به اینکه تایید مشاغل سخت و زیان آور از جهت لزوم اصلاح محیط کار و حق بیمه مربوط به این مشاغل برای کارفرمایان نیز تکالیفی ایجاد می نماید لذا صلاحیت رسیدگی کمیته بررسی مشاغل یاد شده محدود به شاغلین یا افرادی می باشد که متقاضی بازنشستگی می باشند لذا در این خصوص افراد مستمری بگیر بازنشسته با توجه به مقررات مربوطه بررسی تقاضا خارج از صلاحیت کمیته می باشد.”
در پاسخ به شکایت مذکور، مدیرکل اداره کل تعاون، کار و رفاه اجتماعی استان گیلان به موجب لایحه شماره ۲۲۳۲۳-۱۷/۹/۱۳۹۳ توضیح داده است:
“مدیریت محترم دفتر هیأت عمومی دیوان عدالت اداری
سلام علیکم
احتراماً بازگشت به اخطاریه شماره پرونده ۰۹۳۰۹۹۸۰۹۰۰۰۵۵۵۰۹-۳۰/۷/۱۳۹۳ در خصوص شکایت آقای محب روحانی برعلیه کمیته مشاغل سخت و زیان آور گیلان موضوع کلاسه پرونده ۹۳/۶۴۳ به استحضار می رساند بر اساس جزء ۱ بند ب تبصره ۲ ماده ۷۶ قانون تامین اجتماعی بیمه شدگانی که دارای ۲۰ سال متوالی یا ۲۵ سال متناوب سابقه کار و بیمه پردازی در مشاغل سخت و زیان آور باشند، حق درخواست بازنشستگی دارند و در خصوص آقای محب روحانی بر اساس بررسیهای به عمل آمده نامبرده در تاریخ ۲۶/۱۲/۱۳۸۳ بازنشسته گردیده است. لذا با توجه به مفهوم و تعریف بیمه شده و بازنشسته وجه تمایز آنها واضح می باشد و قانونگذار برای فردی که قبلاً بازنشسته شده است حق ارائه درخواست بازنشستگی پیش بینی ننموده است. با عنایت به موارد فوق تقاضای صدور رأی شایسته را دارد. ”
هیأت عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ ۲/۳/۱۳۹۶ با حضور رئیس و معاونین دیوان عدالت اداری و رؤسا و مستشاران و دادرسان شعب دیوان تشکیل شد و پس از بحث و بررسی با اکثریت آراء به شرح زیر به صدور رأی مبادرت کرده است.
رأی هیأت عمومی
مطابق آراء هیأت عمومی دیوان عدالت اداری به شماره دادنامه های ۴-۱۶/۱/۱۳۸۸ و ۲۲۵-۲۲/۶/۱۳۸۹، بازنشستگی عـادی اشخاص کـه در مشاغل سخت و زیان آور کار می کرده اند مانع بهره مندی آنان از حقوق مکتسب و بازنشستگی ناشی از اشتغال در مشاغل سخت و زیان آور نخواهد بود. نظر به اینکه در صورتجلسه ۱۸/۴/۱۳۹۳ کمیته بدوی تشخیص مشاغل سخت و زیان آور استان گیلان، استفاده از مزایای اشتغال در مشاغل سخت و زیان آور محدود به دوران اشتغال شده و در آیین نامه اجرایی بند ۵ جزء ب ماده واحده قانون اصلاح تبصره ۲ الحاقی ماده ۷۶ قانون اصلاح مواد ۷۷ و ۷۲ و تبصره ماده ۷۶ قانون تامین اجتماعی مصوب ۱۳۵۴ و الحاق دو تبصره به ماده ۷۶ مصوب ۱۳۷۱ -مصوب سال ۱۳۸۵- وظایف کمیته های بدوی و تجدیدنظر استانی تشخیص مشاغل سخت و زیان آور ذکر شده و وضع قاعده به شرح مصوبه مورد اعتراض از جمله موارد مذکور در آیین نامه مذکور نیست، بنابراین صورتجلسه مورد اعتراض مغایر آراء هیأت عمومی و خارج از حدود اختیارات مرجع مصوب آن می باشد و مستند به بند ۱ ماده ۱۲ و ماده ۸۸ قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب سال ۱۳۹۲ ابطال می شود.
محمدکاظم بهرامی- رئیس هیأت عمومی دیوان عدالت اداری
