چگونه شکایت شغلی خود را پیگیری کنیم؟
۱.هیئتهای حل اختلاف وزارت کار:
این هیئتها که در ادارات کار استانها تشکیل میشوند، به شکایات کارگران علیه کارفرمایان و برعکس در چارچوب روابط کار و ضوابط مندرج در قانون کار رسیدگی میکنند. اهم موضوعاتی را که در این هیئتها مورد رسیدگی و صدور رای قرار میگیرد به این موارد میتوان خالصه کرد:
تشخیص ارتباط کاری بین کارفرما و کارگر (قرارداد کار)،حقوق و مزایا اعم از حقوق مبنا و مزایای انگیزشی:
بن، حق مسکن، عائله‌مندی، اضافه‌کاری، نوبت‌کاری، عیدی، ســنوات سالانه، فوق‌العاده‌های شب‌کاری، جمعه‌کاری، نوبت‌کاری، سختی کار، بیمه بیکاری، حق ماموریت، تعطیلات، مرخصی‌ها، ساعات کار، شرایط کار، بهداشت و حفاظت فنی، طبقه‌بندی مشــاغل، بیمه تامیناجتماعی در چارچوب ماده ۱۴۸ قانون کار، رسیدگی به هرگونه شکایات و اختلاف بین کارفرما، کارگر، و کارآموز در چارچوب قانون کار. فرایند دادرسی در این هیئتها دومرحله‌ای اســت و رای هیئت بدوی یا هیئت تشخیص در ظرف پانزده روز پس از ابلاغ قابل تجدیدنظر است. رای هیئت حل اختلاف یا تجدیدنظر قطعی است و کارفرما و کارگر ملزم به اجرای آن هستند. در صورتی که هریک از کارفرما یا کارگر نسبت به رای قطعی هیئتهای حل اختلاف معترض باشند میتوانند به دیوان عدالت اداری شکایت کنند. در غیر این صورت آرای قطعی هیئتهای حل اختلاف برای کارفرما و کارگر الزامی است.
۲.دیوان عدالت اداری:
یکی از وظایــف و اختیارات این دیوان رسیدگی به شکایات و اعتراضات مردم نسبت به آرا و تصمیمات قطعی هیئتهای حل اختلاف وزارت کار و کمیسیونهای تشخیص مطالبات سازمان تامیناجتماعی، کمیسیونهای پزشکی و… است. در حال حاضر رسیدگی در دیوان عدالت اداری دومرحله‌ای است. آرای دیوان برای دستگاههای اداری و ازجمله هیئتهای حل اختلاف وزارت کار و سازمان تامیناجتماعی لازم الاجراست.
۳.کمیســیون‌های تشــخیص مطالبــات ســازمان تامیناجتماعی:
این کمیسیونها وظیفه رسیدگی به اعتراضات کارفرمایان نسبت به بدهی‌های بیمه‌ای، جرائم و خساراتی را بر عهده دارند که از طرف شــعب ســازمان تامیناجتماعی ابلاغ میشوند. کمیسیونهای تشخیص مطالبات دارای دو مرحله بدوی و تجدید نظر هســتند. به آرای تجدید نظر و رای‌های کمیســیون بدوی در صورتی کــه در مهلت زمانی مقرر (۲۰ روز) اعتراض نشــود قطعی هستند. کارفرمایانی که نسبت به آرای قطعی کمیسیونها معترض هستند میتوانند به دیوان عدالت اداری شکایت کنند.
۴.کمیسیونهای پزشــکی:
وظیفه کمیسیونهای پزشکی رسیدگی به درخواستهای پزشکی بیمه‌شدگان از قبیل تشخیص ازکارافتادگیهای کلی، جزئی و نقص عضو، تعیین درصد ازکارافتادگی، تشــخیص حوادث ناشی از کار، و بررســی استراحتهای پزشکی طولانی‌مدت است. شکایت از آرای قطعی کمیسیونهای پزشکی در دیوان عدالت اداری میسر است، ولی به لحاظ اینکه این کمیسیونها تخصصی است فقط از نظر شکلی امکان درخواست رسیدگی در دیوان وجود دارد و دیوان به موضوعات تخصصی پزشکی ورود نخواهد کرد.
۵.کمیته تشخیص مشاغل سخت و زیان‌آور:
این کمیته در ادارات کار استانها تشکیل میشود و وظیفه انطباق مشاغل مشمول قانون کار را با مقررات و ضوابط ســخت و زیان‌آور دارد. این کمیته با توجه به نوع شغل و شرایط خاص آن به صورت مصداقی هر شغل را مورد بررسی قرار میدهد.
پرسش و پاسخ»
پاسخ» ابتدا با مراجعه به شــعبه مدارک مربوط به اشتغال را ارائه کنید و خواستار احراز سابقه و اشتغال خود در کارگاه مربوطه شوید. در صورتی که از طریق شعبه تامیناجتماعی به نتیجه‌ای نرسیدید، به هیئتهای حل اختلاف وزارت کار مراجعه کنید و به دلیل عدم اجرای ماده ۱۴۸ قانون کار از کارفرما شکایت کنید.
پاسخ» البته بیمه برای کارگران اجباری است و کارفرما موظف است از همان روز اول کارگر خود را بیمه کند. پرداخت سنوات سالیانه به بیمه تامیناجتماعی ارتباطی ندارد. سنوات یا پاداش پایان خدمت مبلغی است که با اتمام قرارداد کار و قطع ارتباط کاری باید توسط کارفرما به کارگر پرداخت شود و میزان آن به ازای هرسال سابقه کار یک ماه آخرین حقوق مبناست، که در هر حال نباید از حداقل حقوق سال مربوطه کمتر باشد.
پاسخ» کارکنان دستگاههای دولتی سه وضعیت دارند:
۱ -کارمندان رســمی:
این افراد از نظر بیمه مشمول صندوق بازنشستگی کشور میشــوند.
۲ -کارکنان پیمانی:
گروه دوم کارکنان پیمانی هســتند که از نظر پوشــش بیمه مشــمول صندوق تامیناجتماعی میشوند و کارفرمای آنها موظف است حقبیمه آنان را به صندوق تامیناجتماعی پرداخت کند.
۳ -کارکنان بخش خدماتی در دســتگاه‌های دولتــی:
این افراد مشــمول قانون کار میشوند و از نظر بیمه تحت پوشش قانون تامیناجتماعی قرار دارند.دو دسته اول برای مسائل و مشکالت سابقه و بیمه باید به دیوان عدالت اداری مراجعه کنند، ولی دسته سوم باید به هیئتهای حل اختالف وزارت کار مراجعه کنند.
منبع» آتیه نو
