بررسی مالیات بر خانه های خالی در قانون جدید مالیاتی

بحث مالیات بر خانه‌های خالی نه تنها در قانون ایران بلکه در بسیاری از قوانین سایر کشورها وجود دارد و اجرا می شود. بطور مثال در دولت ایالتی باسک اسپانیا، مالکانِ واحدهای خالی را به میزان روزانه ۹ یورو جریمه می کنند و در صورتی که ملک مورد نظر برای سال دوم نیز خالی بماند مقدار جریمه ، به میزان ۱۲ یورو در روز افزایش می یابد. همچنین بنابر یک مصوبه قانونی در آمریکا ،خانه هایی که به امید افزایش قیمت و کسب سود در آینده ،خالی نگه داشته شده باشند ، صاحبان آنها مالیاتی معادل ۱۰ درصد ارزش ملک را باید بپردازند. این مالیات برخانه هایی اعمال می شود که برای مدت زمان یک سال خالی ثبت شوند.

اما مالیات بر خانه های خالی ،بحث جدیدی در اقتصاد ایران نیست. این نوع مالیات با اصلاحات قانون مالیاتها از سال ۱۳۶۶ وارد قوانین ما شد و تا سال ۱۳۸۰ هم وجود داشت، بر اساس قانون آن زمان ،اگر ملکی مسکونی بدون داشتن موانع قانونی بیش از ۶ ماه خالی می‌ماند با جمع سایر شرایط مشمول مالیات می‌شد و در صورتیکه خالی بودن آن ملک به عللی خارج از اختیار مالک باشد از شمول مالیات معاف بود.

شاید ناکارآمدی این نوع مالیات باعث حذف آن از قانون در اصلاحات سال ۱۳۸۰ شد.یکی از مهمترین دلایل ناکارآمدی این نوع مالیات ،مشکلات موجود در شناسایی خانه‌های خالی بود. در سالهای اخیر مالیات بر خانه های خالی باردیگر مورد بحث و بررسی قرار گرفت تا اینکه در اصلاحیه قانون مالیاتهای مستقیم ،که در سی ام تیرماه سال جاری ابلاغ شد ، پیش‌بینی‌های لازم برای دریافت مالیات از این خانه‌ها صورت گرفته است.

بر اساس ماده ۵۴ مکرر اصلاح قانون مالیات‌های مستقیم “واحدهای مسکونی واقع در شهرهای با جمعیت بیش از ۱۰۰هزار نفر که به استناد سامانه ملی املاک و اسکان کشور به عنوان واحد خالی شناسایی می شود، از سال دوم به بعد مشمول مالیات معادل مالیات بر اجاره خواهند بود، به این ترتیب که صاحبان این خانه‌ها موظف‌اند، در سال دوم معادل یک دوم مالیات متعلقه، در سال سوم معادل مالیات متعلقه و از سال چهارم به بعد معادل یک ونیم برابر مالیات متعلقه را بپردازند”.

برای شناسایی خانه‌های خالی وزارت راه و شهرسازی موظف شد سامانه‌ای ایجاد کند که براساس آن، املاک براساس نوع کاربری آن ثبت شوند. رهگیری املاک ثبت شده در این سامانه پیش بینی شده و مقرر شده است اطلاعات به دست آمده از طریق این سامانه در اختیار سازمان امور مالیاتی قرار گیرد. به هر حال با تصویب و ابلاغ اصلاحیه قانون مالیات‌های مستقیم بار دیگر مسئله دریافت مالیات از خانه‌های خالی به عنوان دارویی که از سوی برخی کارشناسان برای حل بیماری مزمن بازار مسکن تجویز می‌شود، وارد قانون شد، حال صاحبان این دسته از خانه‌ها دو انتخاب دارند، یا خانه‌هایشان را اجاره داده و بفروشند و یا با مالیات تصاعدی آن کنار بیایند.

منبع» سازمان امور مالیاتی کشور