طی سه سال ٩٠ تا ٩٢ مزد واقعی ۶/٢٩ درصد کاهش یافت
با وجود آنکه سالانه نرخ حداقل دستمزد در توافقی مابین دولت، نمایندگان گروه کارگران و کارفرمایان افزایش مییابد اما بررسیهای بانک مرکزی نشان میدهد تنها در سه سال ١٣٩٠ تا ١٣٩٢، دستمزد واقعی کارگران در مجموع ٩/٢۶ درصد کاهش یافته است.
حداقل دستمزدی که در سال ١٣٩٠ تعیین شده بود ٣٣٠ هزار تومان بود که در مقایسه با سال ١٣٨٩، ٩ درصد افزایش یافته بود، این نرخ در سال ١٣٩١ با ١٨ درصد افزایش به ٣٨٩ هزار و ٧٠٠ و در سال ١٣٩٢ با ٢۵ درصد افزایش به ۴٨٧ هزار و ١٠٠ تومان بالغ شد. اما بررسی نرخ واقعی دستمزد نشان میدهد دستمزد ٣٠٣ هزار تومانی سال ١٣٩٠ با ۶/٩ درصد کاهش به ٢٩٨ هزار و ۶٠٠ و دستمزد واقعی سال ١٣٩٢ با ٣/٧ درصد کاهش به ٢٧۶ هزار و ٩٠٠ تومان رسیده است.
افت توان خرید به ٢٧۶ هزار تومان
در واقع بر اساس آمارهای رسمی بانک مرکزی و تحلیلهای این نهاد، درحالی که کارگران در سال ١٣٩٠ حدود ٣٣٠ هزار تومان به عنوان حداقل دستمزد دریافت میکردند یعنی توان خریدشان در ماه ٣٠٣ هزار تومان بود؛ در سال ١٣٩٢ توان خرید این گروه به ٢٧۶ هزار تومان کاهش یافت.
در واقع این همان نگاه به معیشت خانوار است، اینکه با مزدهای تعریف شده هر خانوار چقدر قدرت تامین مایحتاج خود را دارد. مجادلهای که هر سال بر سر تعیین حداقل دستمزد صورت میگیرد هم بر سر ملاک قرار دادن سبد معیشت خانوار است که متاسفانه هیچگاه کارفرمایان زیر بار آن نمیروند. سبد معیشت یعنی هزینهای که فرد برای داشتن یک زندگی نرمال برپایه تامین مایحتاج اولیهاش باید در طول یک ماه صرف کند.
تحلیل بانک مرکزی، بررسی مزد واقعی تا سال ١٣٩٢ را در گزارش خلاصه تحولات اقتصادی منتشر کرده است اما طبق تحلیل کارشناسان در سال ١٣٩٣ نیز روند نزولی قدرت خرید کارگران ادامه یافته است. جدیدترین جدول بررسی تاثیر تورم در سبد هزینه خانوار، نشان میدهد که قدرت خرید کارگران با تورم اعلامی مراجع رسمی در سال ٩٣ (١٢ ماهه منتهی به بهمن ماه) ٣۶۶ هزار و ٩۶۶ تومان و ۵ ریال کاهش پیدا کرده است. بنابراین مزد واقعی باز هم مبلغ بیشتری نسبت به سال ١٣٩٢ کاهش یافته است.