پرسش و پاسخ‌های مفهومی در رابطه با مالیات بر ارزش افزوده

خیر، نظام مالیات بر ارزش افزوده نوعی نظام مالیات بر مصرف است و فعالان اقتصادی اعم از اشخاص حقیقی و حقوقی که مؤدی این نظام مالیاتی محسوب می‌شوند، صرفاً عامل وصول و انتقال‌دهنده این مالیات آن به مصرف‌کننده تلقی می‌گردند و هیچ‌گونه مالیاتی توسط ایشان پرداخت نمی‌شود.

بلی، از آنجا که مالیات بر ارزش افزوده بر پایه مصرف وضع می‌گردد جایگزین مالیات‌ها و عوارض موضوع قانون موسوم به تجمیع عوارض خواهد گردید.

خیر، مکانیزم اجرایی این مالیات به گونه‌ای است که مالیات بر ارزش افزوده پرداختی در هنگام خرید به عنوان اعتبار (طلب) مالیاتی ایشان محسوب شده و به صورت دوره‌ای تسویه می‌گردد. به همین دلیل هیچ مالیات مضاعفی بر فعالان اقتصادی تحمیل نمی‌شود. این مهم از ویژگی‌های بارز مالیات مورد بحث است که منجر به جایگزینی آن با دیگر انواع مالیات‌های فروش در سایر کشورهای جهان شده است.

خیر، اساسا“ مالیات پرداختی توسط مؤدیان ثبت نام شده بابت انواع نهاده ها از جمله ماشین آلات خطوط تولید کارخانجات و سایر تجهیزات که برای فعالیت اقتصادی مورد استفاده قرار گرفته اند، از مالیاتهای وصول شده توسط آنها در اولین دوره مالیاتی با تسلیم اظهارنامه و درخواست مودیان قابل استرداد است.

خیر، مودیان این نظام مالیاتی حتی در صورت انجام یکجای خریدهای خود و یا فرایند طولانی تولید، بار مالیاتی این نوع مالیات را تا زمان تولید و فروش محصول مربوطه تحمل نخواهند نمود، بلکه درزمان تسلیم اولین اظهارنامه مالیات بر ارزش افزوده (که دوره های کوتاه فصلی برای آن تصویب گردیده است)، اضافه پرداختی مالیات بر ارزش افزوده را از دولت بازپس خواهند گرفت.

بلی، مودیان این نظام مالیاتی کافی است: در زمان فروش کالاها و عرضه خدمات صورتحساب صادر و علاوه بر بهای کالاها و خدمات عرضه شده مالیات را محاسبه و از طرف دیگر معامله اخذ نمایند، علاوه برنگهداری اطلاعات و اسناد و مدارک خرید و فروش خود (کما فی السابق)، صورت مالیاتهای پرداختی در زمان خرید و دریافتی در زمان فروش را نگهداری نمایند، با تکمیل اظهارنامه ساده فصلی، تسویه حساب نمایند. (طلب خود بابت مالیاتهای پرداختی در زمان خرید را از مالیاتهای دریافتی کسر و ما به التفاوت را به دولت پرداخت یا از دولت دریافت نمایند)

خیر، در ابتدا نرخ عمومی مالیاتی ۷ و ۱۰ درصدی برای اجرای این نظام مالیاتی پیش بینی گردیده بود. لیکن با تصمیم و پیشنهاد دولت و نمایندگان محترم مجلس شورای اسلامی مبنی بر : کاهش نرخ این مالیات (به ۱.۵ درصد مالیات به علاوه ۱.۵ درصد عوارض)؛ حذف مالیاتها و عوارض موضوع قانون موسوم به تجمیع عوارض با اجرای مالیات بر ارزش افزوده، اعطای معافیتهای گسترده به کالاها و خدمات مورد استفاده اقشار آسیب، و تصویب این پیشنهادات در مجلس شورای اسلامی، به هیچ وجه شاهد تغییر قابل ملاحظه ای در قیمتها در اثر اجرای این قانون نخواهیم بود.

بر اساس قانون مالیات بر ارزش افزوده چنانچه سازمان امور مالیاتی کشور استرداد مالیات بر ارزش افزوده را در مهلت مقرر قانونی (سه ماه) به انجام نرساند، مبالغ مالیات بر ارزش افزوده مشمول استرداد مشمول جریمه ای معادل ۲ درصد در ماه خواهد گردید که بایستی توسط این سازمان به همراه مالیاتهای مشمول استرداد به مودیان پرداخت گردد.
در قانون مالیات بر ارزش افزوده نرخ جریمه تاخیر برای مودیان و سازمان امور مالیاتی کشور به صورت یکسان در نظر گرفته شده است.