پتروشیمی‌ها و خودرو برنده بورس بعد از تحریم‌ها
پتروشیمی‌ها و خودرو برنده بورس بعد از تحریم‌ها/
«همایش بورس در دو راهی مذاکرات» با حضور حسین عبده تبریزی عضو شورای عالی بورس و مشاور وزیر راه و شهرسازی، سعید لیلاز تحلیلگر اقتصادی و سعید خزایی مدیر مرکز آینده پژوهی دانشگاه تهران، برگزار شد.
این همایش میزبان مدیران بورس‌ها و شرکت‌های سرمایه گذاری و کارگزاری بود تا بتواند درباره وضعیت اقتصاد کلان ایران و دورنمای سیاست‌های پیش‌روی کشور در حوزه بین‌المللی با محوریت مذاکرات هسته‌ای ایران با غرب چشم‌اندازی روشن را ترسیم کند. براساس این گزارش، حسین عبده تبریزی با ارائه گزارش‌های آماری از وضعیت سال‌های گذشته بورس، اقتصاد، نفت، مسکن و سایر متغیر‌های اقتصادی گفت: «با نگاهی به قیمت واقعی مشخص می‌شود شاید بازار اشتباه نکرده و شاخص فعلی نسبت به سال ۸۳ پایین تر بوده و فقط به دلیل روی کار آمدن دولت یازدهم ، تصورات عجیبی از شاخص وجود داشت که منجر به افزایش آن شد اما باید دید که چه اتفاقاتی این متغیر بورس را در سال‌های ۹۴ و ۹۵ متاثر خواهند کرد؟»
عبده تبریزی درباره آینده نرخ ارز گفت:«بعد از توافق، ارز به سرعت تک نرخی می‌شود اما کاهش نمی‌یابد. حتی ممکن است افزایش یابد، چون کاهش ارز به نفع اقتصاد نیست.» وی در مورد وضعیت بازارهای رقیب بورس هم گفت:«اصولا بازار سرمایه نباید رقیبی داشته باشد و همه ما علاقه مندیم که سرمایه‌ها به سمت دارایی‌های فیزیکی حرکت نکنند. پس اندازهای مردمی‌هم به جز بازارهای پول و سرمایه گزینه سرمایه گذاری دیگری ندارند.»
عبده تبریزی در ادامه افزود:« رشد مثبت اقتصادى هم اکنون تا پایان سال به سمت صفر میل می‌کند. سال ۹۴ یکى از سخت ترین سال‌هاى اقتصادى تاریخ کشور است و نتیجه توافق مذاکرات در سال ۹۴ تنها تاثیر انتظارى بر بازارها دارد. ارزش ذاتى ارز بالاتر از این قیمت‌هاست و کاهش فعلى قیمت به خاطر کاهش سفته‌بازى است.
وی با بیان اینکه قیمت سهام بانک‌ها در شرایط فعلى منصفانه است، عنوان کرد: «نقدینگى از سال ۸۳ تا الان ۱۲ برابر شده است در نتیجه شاخص بورس تا ۱۵۰ هزار باید رشد می‌کرد. در عین حال با توجه به کاهش ۳۰ درصدى رشد اقتصادى، شاخص باید حدود ۸۵ هزار باشد. قیمت اکثر سهام‌ها زیر ارزش ذاتى است و بازار نیاز به نقدینگى دارد.»
عبده تبریزی با اعتقاد به اینکه تورم از اینجا به بعد ساختاری است و پایین آمدن آن با اما و اگر مواجه است،افزود:« به‌واسطه سیستم مالیاتی، افزایش دستمزد سالانه و …. ساختار کشور به راحتی اجازه نخواهد داد این عدد پایین‌تر بیاید و نیاز به کار ریشه ای دارد.»
عبده تبریزی علت اصلی رکود کنونی بازار سهام را کمبود نقدینگی و خروج تفکرات سفته‌بازانه دانست و گفت:« در حال حاضر برای پس‌اندازهای مردمی‌هیچ بازاری بهتر از بازارهای پول و سرمایه وجود ندارد چراکه قیمت سهام ارزان بوده و حباب قیمتی هم مطرح نیست، اما بورس مجبور به طی دوره‌های میان و بلندمدت و توسعه بازار بدهی است؛ بنابراین سال ۹۴ سال اصلاحات بورس و توسعه صندوق‌ها و تامین مالی از طریق بازار بدهی است. وی در پاسخ به پرسشی مبنی بر اینکه با فرض انجام توافق، کدام صنایع بورسی برنده خواهند شد، توضیح داد: صنایع گاز، پتروشیمی‌و تا حدودی خودرو که بیشترین ضربه را از تحریم‌ها خورده اند. اما مهم تر از آن مسئله تغییرات بازار و شرکای
خارجی است.
سعید لیلاز، تحلیلگر اقتصادی نیز در این همایش با بیان اینکه در بهترین حالت تا پایان سال ۹۵ حجم تولید اقتصادى به اندازه سال ۹۰ مى رسد، عنوان کرد:« فساد مالى در کشور، بخشى از نتایج مثبت اقتصادى توافق هسته اى را از بین مى برد. چطور می‌شود طى دو سال اخیر نقدینگى رشد کرده باشد ولى قیمت ارز کاهشى باشد؟ این نشان از پیش خور شدن توافق مذاکرات است و قیمت ارز بیش از این مى ارزد. توافق بر بازار مسکن بى اثر است. خطر توافق هسته اى ورود هیجانى ارز به کشور را دارد که باز تبدیل ارز به ریال و سرکوبى نرخ ارز را در پی دارد نه کنترل قیمت.»
وی افزود:« توافق هسته‌اى دلیل بر دوستى ایران و آمریکا نیست و نباید فکر کنیم تهران و واشنگتن به هم نزدیک می‌شوند. توافق ایران و آمریکا را به سال ۸۴ بر می‌گرداند نه سال ۵۴؛ همچنین ایران و آمریکا هر دو به علت شرایط ژئوپولتیک و نیاز به دشمنى با هم، رابطه نزدیکى نخواهند داشت. توافق صرفا جلوى جنگ احتمالى را خواهد گرفت.»
لیلاز با اشاره به اهمیت سه چالش اجتماعی، سیاسی و امنیت منطقه در دوران بعد از توافق گفت : « این موضوع باعث شکل گیری جریان‌هایی بعد از توافق احتمالی خواهد شد؛ بنابراین در صورت توافق ، فشار از طبقات پایین با تمام قوا حرکت خواهد کرد و مطالبات گروه‌ها و اقشار مختلف آغاز شده و در غیاب دو اهرم به حاشیه رانده نهادها و قوانین، خود را تحمیل خواهند کرد. »
این کارشناس با بیان اینکه وقتی اقتصاد ایران ثروت تولید نمی‌کند ، بورس آن به این روز می‌افتد، خاطر نشان کرد: « با فرض توافق در تابستان ، به دلیل بهبود مناسبات جهانی، شرایط اقتصادی مقداری بهتر می‌شود اما در طرح موضوع جذب سرمایه گذاری اغراق روا نیست.» لیلاز با اشاره به رشد ۵/۱ درصدی تولید ناخالص داخلی در ۹ ماه سال گذشته و جبران آهسته عقب ماندگی افزود:« با فرض توافق زودتر از اواخر سال ۹۵ به رکورد تولید ناخالص داخلی سال ۹۰ نخواهیم رسید.»
وی ادامه داد:« برای فهم بورس هم باید میزان تلاطم اجتماعی را در نیمه دوم سال ۹۴ حدس زد و به انتخابات مجلس، ارز، ورود منابع و نقدینگی توجه کرد . بنابراین بازار سرمایه به این چالش‌ها به همان اندازه اقتصاد واقعی ، واکنش نشان خواهد داد.»
به گفته وی در شرایطی طی سال جاری اقتصاد ایران از ۲ به ۵/۴درصد رشد می‌کند که در صورت حصول توافق از سال آینده می‌توان شاهد رشد واقعی بود؛ سهم بخش دولت و شبه دولتی‌ها از بورس حدود ۶۵ درصد است و این بازار با سهم ۵ درصدی بخش خصوصی از تولید ناخالص داخلی، با تلاطمات در اندازه بزرگی مواجه است.»
لیلاز با بیان اینکه در صورت توافق ایران و آمریکا، درآمدها به شرط حفظ انضباط مصرف ارزی بین ۱۰ تا ۲۰ درصد افزایش می‌یابد و بر واردات و تولید ناخالص داخلی اثر می‌گذارد، تصریح کرد بنابراین در حالی بخش عمده از آثار روانی مذاکرات تخلیه شده که بورس بعد از مذاکرات بین ۵ تا ۱۰ درصد تلاطم بدون پایداری خواهد داشت.
وی در مورد آینده ارز هم به بی سابقه بودن کاهش فاصله نرخ ارز بازار و ارز دولتی اشاره و پیش بینی کرد: «بعد از توافق، ارز حتما تک‌نرخی خواهد شد و بین ۳۰۰۰ تا ۳۲۰۰ تومان خواهد بود اما آینده آن به نرخ تورم بستگی خواهد داشت.»
در ادامه این جلسه در پرسش و پاسخ سخنرانان با شرکت کنندگان؛ عبده تبریزی با بیان اینکه سال ۹۴ نمی‌تواند باعث شکل‌گیری اتفاقات مثبت باشد، تصریح کرد: «در این شرایط بورس باید به طور فوری به فکر استفاده از ظرفیت خالی بخش ساختمان و افزایش تقاضا از طریق توسعه بازار بدهی و سهام خزانه باشد. این درحالی است که آثار واقعی توافق به سال ۹۴ نمی‌رسد و بورس فقط متاثر از آثار انتظاری حرکت خواهد کرد و به آینده خوشبین خواهد بود. »
