نگرانی‌های پس از مالیات‌ستانی از خانه‌های خالی

[نگرانی‌های پس از مالیات‌ستانی از خانه‌های خالی]

پس از حدود سه سال پیگیری اخذ مالیات از خانه‌های خالی، در نهایت هفته گذشته این مصوبه تایید و جزییات آن اعلام شد. اما نگاه کارشناسان نسبت به آینده این تصمیم چگونه است؟

اخذ مالیات ازخانه‌های خالی که از دولت دهم روی میز وزارت راه وشهرسازی بود و در انتظار تایید مقامات و همچنین وزارت اقتصاد به سر می‌برد، به تازگی در پی قانون اصلاح مالیات‌های مستقیم از سوی ریاست جمهوری، به تایید معاون وزیر اقتصاد و رئیس سازمان امور مالیاتی و وزیر راه و شهرسازی رسید و اعلام شد که آمار تمامی خانه‌های خالی در سامانه ثبت و ضبط می‌شود.  گرچه در این سال‌ها برخی کارشناسان و فعالان بازار مسکن بر این باور بودند که با اخذ مالیات از خانه‌های خالی، مالکان نیز واحدهای خالی را به چرخه بازار مسکن وارد می‌کنند و رونق نسبی در بازار ایجاد می‌شود اما برخی دیگر  معتقد بودند که بازار مسکن با یک یا دو میلیون واحد مسکونی رونق نمی‌گیرد.

پیش از اعلام رکود مسکن توسط کارشناسان و مسئولان در سال ۹۱، بسیاری از فعالان بازار معتقد بودند که نگه داشتن خانه‌های خالی توسط مالکان باعث افزایش قیمت مسکن در هر محله و کمبود مسکن می‌شود که همین دو عامل دلیل اصلی افزایش قیمت‌ها خواهد بود. اما پس از آنکه اعلام شد مسکن با رکود همراه شده‌، تعداد این واحدهای مسکونی نیز بیشتر شد؛ تا جایی که در آخرین روزهای روی کار بودن دولت دهم از وجود یک میلیون و ۶۰۰ هزار واحد مسکونی خالی خبر رسید. به گفته برخی کارشناسان، در مدت زمان حکم‌فرمایی رکود مسکن، حتی مالکانی که مایل به اجاره یا فروش واحد مسکونی خود بودند هم موفق نشدند و این رکود بر طولانی‌تر شدن مدت زمان خالی ماندن برخی واحدهای مسکونی مهر تایید زد. حال که این قانون مصوب شده‌است، بسیاری از فعالان بازار و کارشناسان مسکن به بهبود بازار اجاره امیدوار شده‌اند و می‌گویند شاید اخذ مالیات از خانه‌های خالی بتواند موجران را به اجاره دادن واحد مسکونی خالی‌شان تشویق کند و مانع احتکار مسکن شود. در این باره کیوان شادمان گفت: شاید به چرخه افتادن واحدهای مسکونی خالی اندکی رونق به بازار وارد کند.

این کارشناس و فعال بازار مسکن افزود: به نظر می‌رسد اخذ مالیات از خانه در رونق تاثیرگذار باشد، اما معتقدم اخذ مالیات به عبارتی می‌تواند عرضه ملک را افزایش دهد و بیشتر بر قیمت ملک تاثیرگذار باشد تا رونق مسکن. وی تصریح کرد: با اخذ مالیات ، می‌توان قیمت مسکن را در ثبات بیشتری قرار داد و تا حدودی تعدیل قیمت را مشاهده کرد . به نظر می‌رسد قیمت‌ها در این بخش با ثبات بیشتری همراه خواهد شد . به گفته شادمان،  اخذ مالیات از خانه‌های خالی در بخش ساخت و ساز تاثیر چندانی ندارد، چرا که سازنده همواره سعی بر ساخت و عرضه مسکن دارد و به فکر خالی نگه داشتن واحد مسکونی نیست و می‌خواهد هرچه سریع‌تر به سرمایه و سود خود دست یابد.  پیش‌تر نیز شادمان به گفته بود: اگرچه اخذ مالیات از خانه‎های خالی در نگاه اول مثبت است، اما تا اندازه‎ای برای بازار مثبت به نظر می‌رسد که از احتکار مسکن جلوگیری شود، در غیر این صورت طرحی نشدنی و غیر مفید خواهد بود.  بهرام غفاری، کارشناس مسکن نیز معتقد است: باید اخذ مالیات از خانه‌های خالی را از دو منظر مخالفان و موافقان بررسی کرد. برخی اجرای این طرح را افزایش فساد و تقلب در بازار عنوان می‎کنند و برخی دیگر اجرای این طرح را نشدنی می‎دانند و بر این باورند که اجرای این طرح قابل احراز و شدنی نیست.یک‌بار دراوایل انقلاب اجرای این طرح تجربه شد و تجربه چندان مثبتی نبود. بنابراین اکنون نیز قابل احراز نیست.  وی گفت:اگر اخذ مالیات از همه اموال و دارایی‎ها انجام و به درستی مالیات‎ها بسته شود، درست است که مسکن هم باید در زمره آنها قرار گیرد اما مشکل اینجاست که به غیر از مالیات بر ارزش افزوده و چندمالیات دیگر موفق نبودیم. بنابراین صاحب‎خانه هزینه فایده می‎کند که آیا خالی نگه داشتن و پرداخت مالیات به‌صرفه است یا اجاره دادن و استهلاک خانه. این درحالی است که دولت یا افراد نمی‎‎توانند برای اموال دیگران تصمیم بگیرند بلکه تنها می‎‎توانند پیشنهاد دهنده باشند. من معتقدم اخذ مالیات از خانه‎های خالی در شرایط فعلی نه تنها کمکی به بازار مسکن نمی‎کند بلکه تصمیمی عجولانه و هیجانی است.