حقوق بیمهای کارگران در شرایط تعلیق قرارداد کار
تعلیق قرارداد کار یکی از مباحث مهم در حقوق کار و تامیناجتماعی به شمار میرود. در شرایط تعلیق قرارداد کار ارتباط کاری کارگر و کارفرما به دلایلی که قانون معین کرده است به طور موقت قطع میشود، و پس از رفع دوره تعلیق، کارگر به کار سابق خود بازمیگردد. کارفرما نیز موظف است وی را بپذیرد و در صورت عدم پذیرش توسط کارفرما، اخراج غیرموجه محسوب میشود و شخص اخراجی میتواند به هیئتهای حل اختلاف وزارت کار مراجعه و شکایت کند.
دوره تعلیق و موارد آن را قانون تعیین کرده و برای چنین وضعیتهایی ضوابط و تمهیدات قانونی خاصی پیشبینیشده است. تعلیق قرارداد کار به سه صورت قابلتقسیم است. در حالت اول دوره تعلیق با پرداخت حقوق و مزایا و همچنین پرداخت حقبیمه توسط کارفرما همراه نیست. مثل دورهای که شخص کارگر از مرخصی تحصیلی بدون حقوق استفاده میکند. در این حالت کارفرما حقوقی به شخص پرداخت نمیکند و بیمه نیز برای وی منظور نمیشود.
در وضعیت دوم کارفرما برای طول دوره تعلیق، حقوق پرداخت میکند و حقبیمه وی را نیز میپردازد.
اخراج غیرموجه کارگر
توقیف کارگر به موجب شکایت کارفرما که منجر به محکومیت او نشود
تعطیلی کارگاه بهواسطه احتمال وقوع حادثه و یا بروز خطر به حکم مرجع قضایی
در مواقعی که براساس رای مراجع قضایی کارگاه به حالت تعطیل درمیآید، کارفرما موظف است حقوق و حقبیمه دوره مذکور را پرداخت کند و پس از رفع خطر و احیای مجدد کارگاه کارگر را به کار خود بازگرداند. در حالت سوم دوره تعلیق قرارداد کار با پرداخت غرامت دستمزد و یا مقرری بیمه بیکاری توسط سازمان تامیناجتماعی همراه است و کارفرما به کارگر حقوقی پرداخت نمیکند و حقبیمه نیز به سازمان تامیناجتماعی نمیپردازد. موارد زیر از این جملهاند. در موارد زیر پس از رفع دوره تعلیق کارگر به سر کار سابق بازمیگردد ولی حقوق و مزایای دوره مذکور توسط کارفرما پرداخت نمیشود و سازمان تامیناجتماعی مقرری پرداخت خواهد کرد.
الف) مرخصی استعلاجی، بارداری و زایمان
قرارداد کار در دوران مرخصی استعلاجی، بارداری یا زایمان تعلیق میشود. پس از پایان مرخصی مذکور، کارگر به کار سابق خود بازمیگردد. در دوره تعلیق مذکور کارگر بیمهشده از غرامت دستمزد (کمکهزینه) دوره بیماری و بارداری که توسط سازمان تامیناجتماعی پرداخت میشود برخوردار میشود. بنابراین کارگر حقوقی از کارفرما دریافت نمیکند و پس از پایان دوره تعلیق کارفرما باید او را بپذیرد.
ب) قوه قهریه
در مواردی که بهواسطه قوه قهریه و یا بروز حوادث غیرقابلپیشبینی که وقوع آنها از اراده طرفین (کارگر و کارفرما) خارج است، تمام یا قسمتی از کارگاه تعطیل شود و انجام تعهدات کارگر یا کارفرما بهطور موقت غیرممکن شود، قراردادهای کار با کارگران تمام میشود یا آن قسمت از کارگاه که تعطیل شده به حال تعلیق درمیآید. تشخیص موارد فوق با وزارت کار و امور اجتماعی است. چنانچه کارگاه بر اثر قوه قهریه (زلزله، سیل و امثال اینها) و یا حوادث غیرقابلپیشبینی (جنگ و نظایر آنها) تعطیل شود و کارگران آنها بیکار شوند، پس از فعالیت مجدد کارگاه، کارفرما مکلف است کارگران بیکارشده را در همان واحد بازسازیشده و مشاغلی که در آن به وجود میآید به کار اصلی بگمارد. بیمهشدگانی که به علت بروز حوادث قهریه و غیرمترقبه از قبیل سیل، زلزله، جنگ، آتشسوزی و… بیکار میشوند، با معرفی واحد کار و امور اجتماعی محل از مقرری بیمه بیکاری استفاده خواهند کرد.
در مواردی که براساس رای مراجع حل اختلاف، کارگر به کار قبلی اعاده میشود، پرداخت کسورات قانونی (حقبیمه و مالیات) مربوط به دوره تعلیق مذکور را چه کسی باید پرداخت کند؟
آیا تعلیق قرارداد کار در مورد قراردادهای دائم است یا قراردادهای موقت و مدت معین را نیز شامل میشود؟
با توجه به اینکه یکی از شرایط برخورداری از مقرری بیمه بیکاری اخراج از طرف کارفرماست، چنانچه بیمهشدهای پس از استفاده از مرخصی بدون حقوق به محل کار مراجعه کند ولی کارفرما از اشتغال او خودداری ورزد، آیا بیمهشده میتواند بعنوان بیکار غیرارادی از مقرری بیمه بیکاری استفاده کند؟
کسی که در مرخصی بدون حقوق است میتواند خود را بیمه اختیاری یا حرف و مشاغل آزاد کند؟
بله، وی میتواند در دوره تعلیق مشمول بیمههای خویشفرمایی شود و حقبیمه مربوطه را خود راسا پرداخت کند.
منبع» نشریه آتیهنو