مالیات بر ارزش افزوده مبنای توسعه زیرساخت های شهری

تقویت و توسعه زیرساخت های شهری موجب رشد وشکوفایی درسایر زمینه ها می شود، از این رو زیر ساخت‏ها مبنا و اساس توسعه هستند و تامین، تقویت ونگهداری آنها از وظایف حاکمیتی دولت است که با بهره گیری از قابلیت ها وظرفیت های سایر بازیگران این حوزه انجام می شود.دولت برای ایفای نقش خود در این حوزه نیازمند منابع مالی متنوع، با ثبات و پایدار است .یکی از این منابع مالیات است.در این میان مالیات بر ارزش افزوده یکی از مطمئن ترین شیوه های تامین منابع مورد نیاز پروژه های عمرانی است. مالیات بر ارزش افزوده «مالیات غیر مستقیمی» است که مصرف کننده (خریدار) آن را به همراه بهای خرید اجناس و خدمات می‌پردازد و دریافت کننده (فروشنده) موظف است مقدار مالیات دریافتی را به خزانه دولت واریز کند. در طول چهل سال گذشته که این نوع مالیات معمول بوده، تعداد کشورهایی که مالیات بر ارزش افزوده را برقرار ساخته اند، از مرز یکصد و بیست مورد گذشته است.در کشورهای مختلف نرخ های متفاوتی برای مالیات بر ارزش افزوده وجود داردو از ۲ درصد(افغانستان) تا ۴۲ (برزیل)نوسان دارد، برخی کشورها نظام مالیات بر ارزش افزوده تک نرخی و برخی دیگر چند نرخی دارند.به نظر می‏رسد در کنار سایر مزایا مانند امکان کاهش فرار مالیاتی، سهولت کنترل و حسابرسی، عدم تاثیر منفی بر سرمایه‏گذاری و اشتغال، مالیات بر ارزش افزوده یکی از پایدارترین وعادلانه ترین شیوه های تامین منابع مورد نیاز توسعه زیرساخت‏هاست چرا که در مالیات بر ارزش افزوده همه ساکنان شهر یا شهروندان متناسب با کالاها وخدماتی که دریافت می‏کنند مالیات پرداخت می کنند واین منابع می تواند برای ایجاد، بازسازی و توسعه زیرساخت های مورد نیازشان استفاده ‏شود.از این گذشته چون این نوع مالیات،کمترین پایه مالیاتی را ایجاد می‌کند وبا سهولت وسرعت بیشتری جمع آوری می شود می تواند موجب انضباط مالی می شود.دیگر تامین دیرهنگام ویا عدم تامین منابع مالی پروژهای شهری این فعالیت های را تحت شعاع قرار نمی دهد. همچنین چون مالیات بر ارزش افزوده نرخ یکسانی برای همه شهروندان دارد فرایندهای اعتراض یا تجدید نظر آنگونه که در مالیات های مستقیم وجود دارد در این نوع مالیات وجود ندارد.

در ایران از سال ۱۳۸۷ مالیات بر ارزش افزوده به اجرا گذاشته شد و در حال حاضر نرخ آن ۹ درصد است که حدود ‏۳‏درصد از آن به شهرداری ها اختصاص پیدا می کند، از آنجا که شهرداری های از نهادهای اصلی متولی مسائل شهری هستند، نظام مالیاتی با اجرای مالیات بر ارزش افزوده توانسته نقش حمایتی وپشتیبانی در توسعه زیرساخت های شهری داشته باشد. با اینکه بخش عمده بودجه شهرداری ها از عوارض ساخت و ساز تامین می شود ولی مالیات بر ارزش افزوده نیز یکی از منابع اصلی مالی شهرهای کلان است.حتی شهرهای کوچک وروستاها نیز از این مالیات بی بهره نمانده اند و ?? درصد از سهم شهرداری‌ها و دهیاری‌ها از مالیات بر ارزش افزوده برای تامین ماشین آلات خدماتی و عمرانی به آنها تعلق می گیرد. تنها در سال۹۳ از این محل ۴۸ هزار دستگاه ماشین آلات عمرانی و خدماتی خریداری و در شهرداری ها ودهیاری ها کمتر از ۵۰ هزار نفرسراسرکشور توزیع شد.

سرانجام اینکه نظام مالیات بر ارزش افزوده با پویایی، دقت، نظم و سهولتی که دارد می تواند برای تامین بخشی از منابع مورد نیاز برای ایجاد وتوسعه زیرساخت های شهری مورد استفاده قرار گیرد وتنها با تکیه برمنایع پایدار می توان به نیازهای فزاینده ای که هر روزه ابعاد و زوایایی تازه ای پیدا می کند پاسخ داد.