سی و چهارمین شماره نشریه دانش و پژوهش حسابداری منتشر گردید

سی و چهارمین شماره نشریه دانش و پژوهش حسابداری منتشر گردید

انجمن حسابداری ایران سی و چهارمین شماره فصلنامه دانش و پژوهش حسابداری ویژه پاییز ۱۳۹۲ منتشر نمود عناوین مطالب ارائه شده در این شماره بشرح زیر می باشد :

– تاثیر درآمدهای تاریخی و الگوهای تقسیم سود بر محتوای اطلاعاتی سودهای تقسیمی در زمان کاهش درآمدها

شرکت ها به دنبال یکنواختی رویه های پرداخت سود برای افزایش کیفیت و اثربخشی اطلاعات هستند. در این مقاله تاثیر درآمدهای تاریخی و الگوهای تقسیم سود بر محتوای اطلاعاتی سودهای تقسیمی در زمان کاهش درآمدها، مورد مطالعه قرار گرفته است. نتایج این مطالعه، نشان می دهد که مدیران تمایل به یکنواختی سیاست های پرداخت سود تاریخی دارند اما، تمایلی به کاهش سودهای تقسیمی ندارند، به نحوی که این بی میلی ریشه در سیاست های پرداختی گذشته دارد. هنگامی که شرکت ها با زیان یا کاهش درآمد مواجه هستند، الگوهای بلند مدت سودهای تاریخی و تقسیم سود: (۱) اطلاعات مربوط به تقسیم سود صرف نظر از سودهای آینده را تقویت کرده و (۲) نقش شناسایی سودهای قانونی در تصمیم گیری های مربوط به سیاست تقسیم سود را افزایش می دهند.
نویسندگان: دکتر سید حسین سجادی ، محسن رشیدی باغی

– بحران مالی جهانی ،چالشی پیش روی تحقیقات حسابداری

رویه های حسابداری به شدت تحت تأثیر بحران مالی فعلی قرار گرفته و می تواند برای احیای موسسات مالی و پایایی نظام مالی جهانی ،تأثیر عمده ای داشته باشد. این مقاله آن دسته از شکاف های روش شناختی و تئوری موجود در تحقیقات حسابداری را تجزیه تحلیل می کند که باعث ناتوانی محققان در پیش بینی بحران شده است و توانایی محققین را برای تجزیه تحلیل و پاسخگویی به بحران مالی را به این تحقیقات محدود می سازد.دراین جا دو دلیل برای ناتوانی محققان حسابداری در پیش بینی بحران مطرح شده است،دلیل اول،اشاره به شکاف موجود میان دنیای تحقیقات دانشگاهی حسابداری و دنیای حسابداری عملی دارد.و دلیل دوم به ناتوانی محققان برای درک ارتباط میان حسابداری خرد و نهادهای نظارتی حسابداری، اقتصاد کلان ، محیط سیاسی و محل به کار گیری حسابداری اشاره دارد.
نویسندگان: سید جعفر لاریمی ، ابراهیم محسنی

– بررسی دلایل مشروط بودن گزارشهای حسابرسی بانکها در ایران و ارزیابی پی‌آمدهای گزارشهای مشروط

سالهاست که گزارشهای حسابرسی بانکها در ایران مشروط می باشد . عواملی که موجب مشروط شدن این گزارشها شده متعدد و متنوع است. این عوامل از جنبه های مختلف قابل مطالعه است . در این تحقیق ، تاثیر عوامل سودآوری و کیفیت داراییهای بانکها بر ایجاد شرط، ارزیابی و تغییرات تعداد شرطها در طول زمان در اثر تداوم حسابرسیهای سالانه بررسی می‌‌شود .
برای ارزیابی تاثیر عوامل سودآوری بر ایجاد شروط از نسبتهای سودآوری و برای ارزیابی تاثیر کیفیت داراییها از نسبتهای وضعیت مالی استفاده شده است. روند تعداد شرطها درطول زمان نیز به عنوان نشانه تاثیر حسابرسی بر چگونگی تهیه و ارائه صورتهای مالی بانکها درنظر گرفته شده است.
جهت انجام تحقیق، صورتهای مالی و گزارشهای حسابرسی ده بانک دولتی برای دوره پنج ساله از ۱۳۸۴-۱۳۸۰ گردآوری و نسبتهای بازده سرمایه و بازده داراییها از بین نسبتهای سودآوری و نسبتهای تسهیلات اعطایی به سپرده ها و تسهیلات اعطایی به داراییها و حقوق صاحبان سهام به داراییها از نسبتهای وضعیت مالی (کیفیت داراییها) محاسبه ‌شد. رابطه بین نسبتهای مزبور با تعداد شرطها در مورد یکایک بانکهای مورد مطالعه از طریق رگرسیون چند متغیره آزمون شد. سپس رابطه بین تعداد شرطها و نسبتهای مزبور در مورد کلیه بانکهای مورد مطالعه با استفاده از روش آماری Pool data آزمون شد. تعداد شرطهای گزارشهای هر یک از بانکها و تعداد شرطهای مجموع بانکها در طول زمان نیز از طریق آمار توصیفی در یک سری زمانی مورد بررسی قرار گرفت.
نتایج بدست آمده از آزمونها و بررسیهای مزبور حاکی از این است که :

•  وجود رابطه معنادار بین تعداد بندهای شرط و نسبتهای سودآوری چه در مورد یکایک بانکها (به استثنای بانک ملت) و چه در مورد کل بانکها تایید نشد.

•  وجود رابطه معنادار بین تعداد بندهای شرط و نسبتهای وضعیت مالی (کیفیت داراییها) چه در مورد یکایک بانکها و چه در مورد کل بانکها تایید نشد.

•  تعداد بندهای شرط درسالهای مورد مطالعه در یکایک بانکها و در کل بانکها در نوسان ولی بطور کلی کاهش داشته است که در مجموع از تاثیر حسابرسیهای سالانه بر بهبود نسبی صورتهای مالی حکایت دارد.

نویسنده :  علیرضا ذاکرالحسینی

– دلایل و تبیین های محافظه کاری در حسابداری

این نوشتار، به بیان دلایل و تبیین های محافظه کاری در حسابداری می پردازد. این تبیین ها عبارتند از: ۱) تبیین قراردادی، ۲) تبیین دعوی حقوقی، ۳) تبیین مالیات بر درآمد، و ۴) تبیین قانونی. پژوهشگران بر این باورند که تبیین قراردادی، قوی تر از سایر تبیین ها است و استدلال های محکم تری دارد. از این رو درباره ی این تبیین مطالب بیشتری ارائه می شود. در پایان این نوشتار، دربار ه ی پیامدهای محافظه کاری در حسابداری نیز مطالب اندکی ارائه می شود.
نویسندگان: عبداله آزاد ، حسین عمارلو

– پنجاه دو ابزار برای حسابداری مدیریت

گاهی اوقات جمع آوری اطلاعات درباره ابزارها و تکنیک های حسابداری مدیریت خیلی مشکل به نظر می رسدو این برای محقق درپیدا کردن ابزارها و تکنیک هااز اینجا و آنجا دردسر ایجادمی کند.از طرف دیگر در بعضی از مواقع، برخی می خواهند که مبناهایی از ابزارو تکنیک های مختلف مورد استفاده در حسابداری مدیریت را بدانند. به منظور تامین این اهداف مجادله انگیز، در این مقاله اطلاعات و تکنیک های مختلف حسابداری مدیریت ازکتاب های مختلف ، مجلات و مقالات جمع آوری شده است .در این مقاله ۵۲ ابزار و تکنیک های حسابداری مدیریت بحث می شود که متن بعدی از مقاله قبلی ام ازابزار های حسابداری مدیریت ،در آن خلاصه شده است.

– کلام آخر

به نام خدا

با عرض سلام و ادب
در دهمین سالگرد تاسیس انجمن، دهمین همایش انجمن حسابداری ایران، امروز و فردا ۱۲ و ۱۳ آذر ۱۳۹۲ برگزار می شود در ابتدا لازم هست از جناب آقای امین حسین رحیمی ریاست کل دیوان محاسبات کشور و جناب آقای دکتر علی عسکری ریاست سازمان امور مالیاتی کشور و جناب آقای دکتر علی صالح آبادی ریاست سازمان بورس و اوراق بهادار که در افتتاحیه همایش سخنرانی دارند تشکر کنم. از استادان، حسابداران، حسابرسان، پژوهشگران، ذی حسابان و مدیران ارشد سازمان ها، ارگان ها و واحد های اقتصادی از حضورشان متشکرم. به حاضرین در سالن جنبی این سالن نیز خوش آمد می گویم که به صورت همزمان با این سالن ۸۰۰ نفره، ۴۰۰ نفر دیگر نیز نظاره گر برگزاری دهمین همایش انجمن هستند، این در حالی است که متاسفانه خیلی را هم بخاطر محدودیت جا از دست دادیم.
مسئولان، بزرگان حسابداری و حسابرسی، مدیران ارشد خوش آمدید.
عرایضم را در ۲ موضوع بیان می کنم:
پاییز ۱۳۸۲ سرآغاز فعالیت های انجمن بود کارها به سختی انجام می شد ولی اکنون آن نهال کوچک به درختی کامل با ریشه های تنومند تبدیل شده است ریشه هایی از علم و تخصص و از همه مهمتر ارگانی کاملاً مستقل، در این مدت ۱۰ سال تا اول آذر امسال بیش از ۴۰۰۰ نفر، از بالاترین رده به عضویت انجمن پذیرفته شدند و این در حالی بوده که در عضویت گیری سختگیرانه عمل کردیم.
انجمن حسابداری ایران یک سازمان مردم نهاد به معنای کامل است و به جرئت باید بگوییم به کلیه اهداف از پیش تعیین شده خود رسیدیم، حتی فراتر از آن .
انجمن همواره و همه ساله رتبه A+ را در بین ۳۰۰ انجمن کسب کرده است.
همیشه رفتن، رسیدن به هدف نیست ولی برای رسیدن به هدف، باید رفت،
به این باور بودیم، هستیم و خواهیم بود که عادت های جاری ولی غیر معقول را نپذیریم.
حسابداری محصول نیاز بشر است و وظیفه آن ارزیابی وقایع گذشته، حال و پیش بینی آینده است. حسابداری باید متناسب با فرهنگ، قانون، شرع، مسائل اجتماعی، سیاسی و منطبق با محیط اقتصادی، منجمله تورم تعریف و اجرا شود. می گویند گذشته دنبال ما است این چنین نیست، گذشته ثابت و بدون تغییر باقی می ماند و هر لحظه از ما دور می شود،اگر همانند گذشته بیندیشیم قطعاً همانند گذشته نیز کسب می کنیم.
موضوع دوم:
حسابداری مبنای اندازه گیری ارزش دارایی ها و بدهی هاست.
تصمیم گیران اقتصادی انتظار دارند ترازنامه بیانگر ارزش روز دارایی ها و بدهی ها باشد. این نگرش به حسابداری، مسئولیت بسیار سنگینی را به عهده حسابداران می گذارد.
آیا مبالغی که در صورت های مالی نشان داده می شود به روز است؟
بدون شک، حسابداران از کاهش قدرت خرید پول آگاهی کامل دارند ولی جای تعجب است که حسابداری علیرغم این آگاهی هیچ اقدامی برای تدوین استاندارد در این مورد نکرده است.
آیا ترس از مالیات هست که تجدید ارزیابی نمی کنیم؟ و یا استاندارد های بین المللی را نپذیرفتیم؟ و یا ارزش گذاری مشکل است؟
آیا انتظار داریم صاحبان واحدهای اقتصادی خصوصی یا دولتی بر اساس اطلاعات حسابداری تصمیم‌گیری کنند؟
آیا هدف حسابداری تامین اطلاعات برای تصمیم گیری اقتصادی نیست؟
البته می توانیم هدف حسابداری را چیز دیگر تعریف کنیم و از زیر بار مسئولیت شانه خالی کنیم.
حسابرسان نیز در همین شرایط گواهی می دهند که ترازنامه و سود(زیان) وضعیت مالی و نتایج عملیات را به نحو مطلوب نشان می دهد.
حال چه کنیم؟
دولت مردان (وزارت امور اقتصادی و دارایی) باید موانع را بردارد، سازمان حسابرسی استاندارد این موضوع را تهیه کند. نمایندگان مجلس بیان موضوع کنند یا اینکه یا اینکه به جرئت اعلام کنیم ارقام ترازنامه و سود (زیان) برای تصمیم گیری گمراه کننده است.
حسابداری باید در دنیایی که همواره در حال حرکت است، قابل استفاده باشد.
استاندارد بین المللی شماره ۲۹ هدف از تعدیل صورت‌های مالی را کمک در راستای معنا داری آنها می شمارد.
اهمیت این موضوع به حدی است که علاوه بر نهادهای استاندارد گذار، بورس اوراق بهادار امریکا با انتشار ARS شماره ۱۹۰ بیش از ۱۰۰۰ شرکت بزرگ را ملزم به ارائه اطلاعات مکمل بر مبنای جایگزینی نموده است.
همانگونه که همه شما عزیزان کاملاً آگاه هستید، طبق اعلام رسمی بانک مرکزی مجموع تورم ۳ سال اخیر از ۹۰% فراتر رفته و چنانچه موفق شویم، انشاا… در سال ۹۳ تورم را به ۲۰% برسانیم به این معنی نیست که ۹۰% تورم در گذشته جبران می شود، به این معنی است که مجموع تورم ۴ سال به بیش از ۱۱۰% خواهد رسید، با این آگاهی نباید حسابداران تعدیل صورت های مالی را مد نظر قرار دهند؟ حتی در صورت ثبات و کاهش نرخ تورم در افق های آتی، ما را بی نیاز از اجرای گزارشگری تورمی نخواهد کرد.
و در خاتمه:
انجمن حسابداری ایران به عنوان یکی از ۴ ارگان حسابداری کشور باید سرباز رشته حسابداری باشد نه پادشاه آن، آنچه تا کنون انجام دادیم تولید بوده… نه صرفاً خدمات.
آنچه انسان را غرق می کند در آب افتادن نیست بلکه زیر آب ماندن است.
علم، دانش، تولید و نوآوری برای ما توانایی افزون ایجاد کرده.
می دانم، راز ماندگاری حرفه ها فراگیری آن است و همچنین می دانم اثر بخشی حرفه ها در توسعه خدمات و اطلاع عموم از آن دانش است.
فقط، و فقط
خاطرمان باشد، رشد فردی، باعث رشد رشته خواهد شد. پس اجازه بدهیم افراد سالم در کار، رشد کنند و از آنان پشتیبانی کنیم. بزرگترین سرمایه گذاری درستی و راستی در کار است.
امسال همایش دو روزه است و فردا علاوه بر سخنرانی های علمی و حرفه ای که توسط بزرگان رشته انجام خواهد شد، از ساعت ۱۱ الی ۱۳ مراسمی در جهت گرامیداشت روز حسابدار و همچنین گرامیداشت و جشن دهمین سال تاسیس انجمن حسابدارای ایران خواهیم داشت و مطمئن هستم برای شما جالب توجه خواهد بود.
و در نهایت در برگزاری چنین همایشی عظیم با این کیفیت و کمیت، قطعاً اشکالاتی وجود دارد که بر ما ببخشید.

دوستان واقعـی عین صبح می ماننـد نمی توان هر لحظـه آن ها را داشت ولـی می دانـی که: روزها، هفتـه ها، ماه ها و سال ها همـراه تو هستند.

و السلام
ناصر پرتوی
دبیر کل انجمن

منبع: انجمن حسابداری ایران