اصناف بیشتر مالیات میدهند یا کارمندان دولت+جدول و نمودار
[اصناف بیشتر مالیات میدهند یا کارمندان دولت+جدول و نمودار]
براساس این گزارش، تعداد اظهارنامههای تسلیمی اصناف کشور نیز از ۲,۲۶۴,۷۹۴ فقره در سال ۱۳۸۸ به ۲,۵۵۹,۱۸۷ فقره در سال ۱۳۹۱ رسیده که حاکی از رشد متوسط ۴.۲ درصدی میباشد. البته نسبت تعداد اظهارنامههای مالیاتی به کل پروندههای مالیاتی طی این مدت از ۰.۹۰ در سال ۱۳۸۸ به ۰.۸۲ در سال ۱۳۹۱ کاهش یافته است که نشان میدهد در این سال حدود ۱۸ درصد از فعالان اصناف با پروندههای فعال مالیاتی در کل کشور نسبت به تسلیم اظهارنامه خود اقدام نکردهاند، جدول(۶).
همانگونه که در جدول(۶) ملاحظه میگردد رشد متوسط تعداد اظهارنامههای تسلیمی اصناف کشور طی دوره ۹۱-۱۳۸۸ کمتر از رشد متوسط تعداد مؤدی و تعداد پرونده میباشد. بنابراین با وجود افزایش تعداد اظهارنامههای تسلیمی طی دوره مذکور، شاخص تسلیم اظهارنامه در بین اصناف با توجه به تعداد مؤدیان و تعداد پروندههای مالیاتی، کاهش داشته است. لذا نظر به اینکه تسلیم اظهارنامه مالیاتی بخشی از فرآیند تمکین مالیاتی و شاخصی از فرهنگ مالیاتی و عمل به تکالیف قانونی محسوب میشود، این بخش نیازمند توجه بیشتری میباشد.
جدول (۶) – وضعیت اصناف کشور در برخی از شاخصهای مالیاتی منتخب طی ۱۳۹۱-۱۳۸۸
سال- شرح |
تعداد مؤدیان مالیاتی (نفر) |
تعداد پرونده ها (فقره) |
تعداد اظهار نامه ها (فقره) |
نسبت تعداد اظهارنامه به تعداد پرونده مالیاتی |
۱۳۸۸ |
۳,۰۷۷,۴۸۶ |
۲,۵۱۰,۲۰۷ |
۲,۲۶۴,۷۹۴ |
۰.۹۰ |
۱۳۸۹ |
۳,۳۴۱,۰۴۲ |
۲,۷۲۹,۰۸۱ |
۲,۳۹۰,۴۰۱ |
۰.۸۸ |
۱۳۹۰ |
۳,۶۰۱,۳۷۸ |
۲,۹۴۶,۰۵۰ |
۲,۵۴۹,۲۷۷ |
۰.۸۷ |
۱۳۹۱ |
۳,۸۱۶,۰۱۱ |
۳,۱۳۱,۷۴۵ |
۲,۵۵۹,۱۸۷ |
۰.۸۲ |
رشد/ میانگین |
۷.۴ |
۷.۷ |
۴.۲ |
۰.۸۶ |
منبع: پایگاه اطلاعات اقتصادی و فنی سازمان امور مالیاتی کشور
سرانه مالیات ابرازی فعالان بخش اصناف کشور طی سالهای ۱۳۸۸ لغایت ۱۳۹۱ با رشد متوسط ۲۲.۶ درصدی به طور میانگین برابر با ۲.۵ میلیون ریال بوده است. همچنین متوسط سرانه مالیات تشخیصی اصناف کشور در سالهای مذکور برابر با ۹.۹ میلیون ریال بوده است. این در حالی است که فعالان اصناف در سالهای ۹۱-۱۳۸۸ به طور میانگین ۶.۸ میلیون ریال مالیات پرداختهاند که حاکی از رشد متوسط ۱۲.۲ درصدی میباشد. جدول(۷).
جدول (۷) – عملکرد مالیاتی کل اصناف کشور طی سالهای ۱۳۹۱-۱۳۸۸
(ارقام به میلیون ریال)
سال- شرح |
مالیات ابرازی |
تعداد اظهار نامه |
سرانه مالیات ابرازی[۱] |
مالیات تشخیصی |
تعداد برگ تشخیص |
سرانه مالیات تشخیصی[۲] |
مالیات قطعی |
تعداد برگ قطعی |
سرانه مالیات قطعی[۳] |
۱۳۸۸ |
۳,۵۸۳,۸۴۸ |
۲,۲۶۴,۷۹۴ |
۱.۶ |
۱۳,۰۶۴,۶۷۷ |
۱,۹۲۴,۲۷۹ |
۶.۸ |
۹,۹۰۱,۳۴۲ |
۱,۸۱۳,۰۵۸ |
۵.۵ |
۱۳۸۹ |
۹,۲۱۸,۸۷۰ |
۲,۳۹۰,۴۰۱ |
۳.۹ |
۱۷,۸۵۴,۷۵۲ |
۱,۸۴۲,۲۵۳ |
۹.۷ |
۱۲,۹۰۴,۲۳۸ |
۱,۹۷۳,۱۳۵ |
۶.۵ |
۱۳۹۰ |
۴,۱۱۹,۵۱۸ |
۲,۵۴۹,۲۷۷ |
۱.۶ |
۲۱,۵۴۱,۴۳۸ |
۲,۲۴۵,۰۹۵ |
۹.۶ |
۱۴,۰۳۰,۲۷۹ |
۱,۹۳۰,۳۷۷ |
۷.۳ |
۱۳۹۱ |
۷,۴۶۲,۵۶۹ |
۲,۵۵۹,۱۸۷ |
۲.۹ |
۲۷,۷۵۰,۷۸۲ |
۲,۰۹۹,۴۰۸ |
۱۳.۲ |
۱۷,۳۹۵,۴۴۳ |
۲,۲۵۴,۹۸۰ |
۷.۷ |
میانگین |
– |
– |
۲.۵ |
– |
– |
۹.۹ |
– |
– |
۶.۸ |
رشد (درصد) |
– |
– |
۲۲.۶ |
– |
– |
۲۴.۹ |
– |
– |
۱۲.۲ |
منبع: پایگاه اطلاعات اقتصادی و فنی سازمان امور مالیاتی کشور
نمودار (۱۰)- عملکرد مالیاتی کل اصناف کشور طی سالهای ۱۳۹۱-۱۳۸۸
مقایسه مالیات اصناف با مالیات حقوق کارکنان بخش دولتی
در حالیکه سرانه مالیات قطعی اصناف در سالهای ۱۳۸۸ و ۱۳۸۹ بیشتر از سرانه مالیات حقوق کارکنان بخش دولتی بوده است، اما این روند در سالهای ۱۳۹۰ و ۱۳۹۱ معکوس شده است. به گونهای که میانگین سرانه مالیات حقوق کارکنان دولتی طی سالهای ۹۱-۱۳۸۸ با رقم ۶,۸۶۶,۵۸۰ ریال بیشتر از میانگین سرانه مالیات قطعی اصناف(۶,۸۰۳,۱۰۶ ریال) بوده است. به بیان دیگر کارکنان دولت در این سالها به طور متوسط مالیات بیشتری نسبت به اصناف پرداخت کردهاند، جدول(۸).
همچنین مقایسه متوسط سرانه مالیات حقوق کارکنان بخش دولتی با هر یک از اصناف نشان میدهد که مالیات پرداختی آنها در این سالها نسبت به بسیاری از فعالین صنفی بیشتر بوده است.
طی این دوره از میان ۳۲ صنف منتخب، سرانه مالیات قطعی بیش از ۵۰ درصد آنها یعنی ۱۷ صنف(شامل صنف منسوجات و انواع پوشاک، بنکدار پارچه، رستوران و اغذیه فروشان، بنکدار مواد غذایی، میوه و سبزی، مصنوعات کاغذی، دلالان و مشاورین املاک، صنایع پلاستیکی، صنایع و مصنوعات فلزی، الکتریک و لوازم مربوطه، کیف وکفش، مصنوعات خانگی، وسائل نقلیه و لوازم یدکی آنها، تعمیرکاران، صافکاران، نقاشان و سرویس کاران وسائط نقلیه، ماشینهای اداری و رایانه، لوازم صوتی و تصویری و مهندسین مشاور)، کمتر از متوسط سرانه مالیات حقوق کارکنان بخش دولتی بوده است، جدول(۹).
جدول (۸) – مقایسه عملکرد مالیاتی حقوق کارکنان بخش دولتی و اصناف کشور
سال |
مالیات حقوق بخش دولتی(میلیارد ریال) |
تعداد کارکنان بخش دولتی (نفر) |
سرانه مالیات حقوق بخش دولتی(ریال) |
سرانه مالیات قطعی اصناف(ریال) |
۱۳۸۸ |
۱۱,۳۱۰ |
۱۶۹,۵۹۱,۲ |
۵,۲۱۲,۷۸۰ |
۵,۴۶۱,۱۲۸ |
۱۳۸۹ |
۱۲,۹۷۷ |
۰۶۵,۲۹۸,۲ |
۶,۲۸۳,۲۵۸ |
۶,۵۳۹,۹۶۷ |
۱۳۹۰ |
۱۵,۱۴۵ |
۰۵۲,۹۹۸,۲ |
۷,۳۷۷,۰۰۳ |
۷,۲۶۸,۱۵۵ |
۱۳۹۱ |
۱۸,۴۸۸ |
۱۴۷,۱۰۱,۲ |
۸,۶۱۰,۷۴۸ |
۷,۷۱۴,۲۳۴ |
میانگین |
– |
– |
۶,۸۶۶,۵۸۰ |
۶,۸۰۳,۱۰۶ |
منبع: خزانه داری کل و سالنامههای آماری مرکز آمار کشور
نمودار (۱۱)- مقایسه عملکرد مالیاتی حقوق کارکنان بخش دولتی و اصناف کشور طی سالهای ۱۳۹۱-۱۳۸۸
جدول (۹) – مقایسه متوسط سرانه مالیات حقوق بخش دولتی با متوسط سرانه مالیات قطعی ۳۲ صنف منتخب طی دوره ۹۱-۱۳۸۸ (ارقام به ریال)
صنف |
متوسط سرانه مالیات قطعی |
ورزشکار |
۹۳,۳۴۹,۷۲۸ |
صرافان |
۳۱,۲۳۶,۵۶۷ |
تالارها و سالنهای پذیرایی |
۲۲,۵۰۴,۱۵۵ |
پزشکان |
۲۰,۸۱۷,۸۷۲ |
دفاتر اسناد رسمی |
۱۵,۴۷۳,۲۶۸ |
آهن فروشان |
۱۴,۶۵۲,۶۱۵ |
نمایشگاههای اتومبیل |
۱۳,۷۳۲,۰۵۶ |
دندانپزشکان |
۱۳,۳۷۳,۲۰۵ |
داروخانه و فر وشندگان لوازم پزشکی، طبی، بهداشتی و… |
۱۲,۹۷۰,۱۸۸ |
طلا فروشان و جواهر و سازندگان ساعت و نقره |
۱۱,۴۰۲,۴۴۱ |
میادین میوه و ترهبار و بارفروشان |
۹,۶۴۱,۶۸۵ |
لوازم خانگی |
۸,۶۹۳,۰۶۵ |
محصولات معدنی، مصالح ساختمانی، ابزار و یراق آلات |
۷,۹۲۶,۸۶۵ |
ماشینآلات و تجهیزات صنعتی، ساختمانی، راه سازی |
۷,۷۴۸,۶۴۶ |
شیرینی، خشکبار و بستنی |
۶,۹۳۷,۹۷۶ |
متوسط سرانه مالیات حقوق کارکنان بخش دولتی |
۶,۸۶۶,۵۸۰ |
متوسط سرانه مالیات قطعی اصناف |
۶,۸۰۳,۱۰۶ |
صنایع پلاستیکی، لاستیکی و کائوچویی |
۶,۸۰۲,۸۶۲ |
بنکدار پارچه |
۶,۳۸۸,۶۹۱ |
کاغذ، مقوا، مصنوعات کاغذی، لوازم التحریر و خرازی |
۶,۳۶۹,۳۳۶ |
الکتریک و لوازم مربوطه و مخابرات |
۶,۲۲۰,۶۴۵ |
مصنوعات خانگی (مرتبط با لوازم خانگی) |
۶,۰۴۹,۳۸۴ |
وسائط نقلیه و لوازم یدکی آنها |
۵,۹۵۸,۳۴۶ |
لوازم صوتی و تصویری |
۵,۶۰۶,۳۹۳ |
ماشینهای اداری و رایانه |
۵,۳۷۴,۸۴۱ |
منسوجات و انواع پوشاک(ورزشی، بیمارستانی، اداری، و …) |
۵,۲۳۰,۷۱۲ |
میوه و سبزی |
۵,۱۲۲,۵۹۸ |
کیف و کفش و ساک و چمدان |
۵,۱۱۴,۸۸۲ |
بنکدار مواد غذایی |
۴,۶۶۹,۳۱۹ |
صنایع و مصنوعات فلزی و فعالیتهای وابسته |
۴,۵۹۲,۳۸۸ |
رستوران و اغذیه فروشان |
۴,۵۹۱,۵۰۵ |
دلالان و مشاورین املاک |
۴,۴۱۱,۱۹۰ |
تعمیرکاران، صافکاران، نقاشان و سرویسکاران وسائط نقلیه |
۲,۳۸۲,۵۷۸ |
مهندسین مشاور |
۱,۸۳۸,۰۴۵ |
منبع: خزانه داری کل، پایگاه اطلاعات اقتصادی و فنی سازمان امور مالیاتی کشور و سالنامههای آماری مرکز آمار کشور
[۱] – سرانه مالیات ابرازی عبارت است از نسبت مالیات ابرازی به تعداد اظهار نامه.
[۲] – سرانه مالیات تشخیصی عبارت است از نسبت مالیات تشخیصی به تعداد برگ تشخیص.
[۳] – سرانه مالیات قطعی عبارت است از نسبت مالیات قطعی به تعداد برگ قطعی.