دانستنی‌های مالیاتی/ فرآیند وصول مالیات چگونه است؟
این مرحله با صدور برگ اجرایی آغازشده و این برگ که حاوی اطلاعاتی از قبیل نوع و مبلغ مالیات، مدارک تشخیص قطعی بدهی، سال عملکرد، مبالغ پرداخت‌شده قبلی و جرائم متعلق می‌باشد، به مؤدی ابلاغ می‌گردد. در این مرحله مجدداً از سوی اداره وصول و اجرا فرصتی برای پرداخت یا ترتیب پرداخت تعیین‌شده و اگر توافقات در مهلت مقرر به انجام برسد، بدهی مالیاتی مؤدی تسویه و عملیات اخذ مالیات خاتمه می‌یابد. در غیر این صورت عملیات اجرایی وارد مرحله جدید می‌شود.
هرگاه مؤدی پس از ابلاغ برگ اجرایی ظرف یک ماه، مالیات مورد مطالبه را کلاً پرداخت نکند و یا نسبت به ترتیب پرداخت آن اقدام ننمایند، توقیف اموال مؤدی به میزان بدهی وی که شامل اصل و جرائم متعلق پس از کسر پرداخت‌های قبلی به‌اضافه ۱۰ درصد بدهی و با اولویت اموال نقد و نقد شوندگی سایر دارایی‌های مؤدی به مورد اجرا گذاشته می‌شود، بدین‌صورت که ابتدا از اموال نقدی و منقول وی توقیف شده و اگر اموال منقول مؤدی تکافوی بدهی او را ننماید و یا به اموال منقول وی دسترسی نباشد از اموال غیرمنقول و مطالبات مؤدی توقیف شده و با فروش اموال توقیفی از طریق مزایده و انتشار آگهی توسط مسئول اجرائیات اداره امور مالیاتی، بدهی مؤدی و هزینه‌های مربوط تسویه می‌گردد.
همچنین درصورتی‌که اموال مؤدی طی عملیات اجرایی توقیف شده باشد و وی تا ده روز از تاریخ توقیف اموال نسبت به پرداخت و یا تقسیط تمام بدهی به‌اضافه ۱۰ درصد آن و هزینه‌های متعلقه اقدام نماید، از اموال خود رفع توقیف خواهد نمود و اگر سازمان امور مالیاتی قصد فروش اموال توقیفی را داشته باشد و مؤدی درخواست نماید، در شرایط مساوی، اولویت خرید اموال توقیفی با مؤدی می‌باشد.
ضمناً برای ارزش‌گذاری اموال توقیفی از کارشناسان ذیصلاح استفاده می‌شود و در این خصوص، ارزیابی توسط کارشناسان ارزیاب اداره امورمالیاتی صورت گرفته و چنانچه مؤدی نسبت به ارزیابی مذکور اعتراضی داشته باشد می‌تواند ظرف ۱۰ روز از تاریخ ابلاغ، کتباً با تودیع حق‌الزحمه ارزیابی طبق مقررات مربوطه، تقاضای ارزیابی توسط کارشناس رسمی دادگستری را نماید مشروط بر اینکه گزارش کارشناس مربوطه ظرف ۱۵ روز از تاریخ تقاضای مؤدی تهیه و به اداره امور مالیاتی ارائه گردد.
ضمناً در مورد فروش اموال غیرمنقول درصورتی‌که مالک از امضای سند استنکاف نماید مسئول اجرائیات به استناد مدارک مربوطه از اداره ثبت تقاضای انتقال ملک را نموده و اداره مذکور مکلف به اجرای آن می‌باشد.
در حین عملیات اجرایی، توقیف اموال ذیل بر اساس ماده ۲۱۲ قانون مالیات‌های مستقیم ممنوع می‌باشد:
– دوسوم حقوق حقوق‌بگیران و سه‌چهارم حقوق بازنشستگی و وظیفه
– لباس و اشیاء و لوازم در حد حوائج ضروری
– آذوقه موجود و نفقه اشخاص واجب النفقه
– ابزار و آلات کشاورزی و صنعتی و وسایل کسب برای تأمین حداقل معاش
– محل سکونت در حد متعارف
توقیف واحدهای تولیدی اعم از کشاورزی و صنعتی در مدت عملیات اجرایی نباید موجب تعطیلی واحد تولیدی گردد.
لازم به ذکر است که عملیات اجرایی با همکاری و پشتیبانی دادستانی انتظامی درخصوص ممنوع‌الخروجی مؤدی انجام می‌شود که این ممنوع‌الخروجی ناشی از عدم پرداخت بدهی‌ها و جرائم مالیاتی مودیان می‌باشد و از ابتدای سال ۹۵ مطابق ماده ۲۰۲ قانون مالیات‌های مستقیم از خروج بدهکاران مالیاتی که میزان بدهی قطعی آن‌ها برای اشخاص حقوقی تولیدی دارای پروانه بهره‌برداری ازمراجع قانونی ذی‌ربط از بیست درصد سرمایه ثبت شده و یا مبلغ پنج میلیارد ریال، سایر اشخاص حقوقی و اشخاص حقیقی تولیدی از ده درصد سرمایه ثبت‌شده و یا دو میلیارد ریال و سایر اشخاص حقیقی از یک‌صد میلیون ریال بیشتر است از کشور جلوگیری می‌شود مگر در مورد اشخاص عازم سفر واجب با درخواست و تأیید مراجع ذی‌ربط اعزام کننده مبنی بر میسور نبودن پرداخت بدهی مالیاتی مربوط، آن هم با اخذ تضمین لازم.
ضمناً درصورتی‌که در مراحل عملیات اجرایی، مؤدی نسبت به آن اعتراضی داشته باشد، مرجع رسیدگی به این‌گونه شکایات که ناشی از اقدامات اجرایی است، هیات حل اختلاف مالیاتی موضوع ماده ۲۱۶ قانون مالیات‌های مستقیم می‌باشد و این هیات موظف است به شکایات مزبور به فوریت و خارج از نوبت رسیدگی و رأی صادر نماید. رأی صادره از طرف هیات مذکور در این خصوص قطعی و لازم‌الاجرا می‌باشد.
