پرسش و پاسخ اضافه‌کاری و سابقه بیمه
دانشجو هستم و در یک شرکت خصوصی مشغول به کارم. با من قرارداد ساعتی منعقد شده و به میزان حضورم در شرکت حقوق می‌گیرم. سوالم این است که نحوه واریز حق‌بیمه برای بنده توسط کارفرما به چه شکل باید باشد؟ یعنی اگر در هرماه ۸۰ ساعت در محل کار حضور فیزیکی داشته باشم، آیا کارفرما باید کارکرد من را ۳۰ روز به بیمه اعلام کند یا به میزان حضورم در کارگاه؟
مادرم ۵۸ ساله است و سن او برای بازنشستگی ۲ سال کم است. برای خرید این دو سال تقریبا ۷ میلیون تومان باید پرداخت کنیم. پس از آن معادل ۳۰۰ تا ۴۰۰ هزار تومان مستمری خواهد گرفت. آیا این قانون درست است؟ کارشناس شعبه اعلام کرده است که چون سوابق مادرم زیر ده سال است، به حساب نمی‌آید.
این قانون درست است، ولی نه به این شکلی که بیان کردید. به موجب این قانون خانم‌هایی که بالای ۵۵ سال سن دارند می‌توانند با ۱۰ سال سابقه و با ۱۰ روز حقوق بازنشسته شوند و اگر سوابق آنها از ۱۰ سال کمتر باشد می‌توانند کسری آن را تا سقف ۱۰ سال سابقه خریداری کنند. حقوقی که دریافت می‌کنند بدون رعایت ماده ۱۱۱ قانون تامین‌اجتماعی یک‌سوم حقوق کاری است و بر اساس ۱۰ سال سابقه است. بنابراین بر اساس این مصوبه، سابقه تا سقف ۱۰ سال قابل خریداری است ولی کم بودن سن قابل‌خریداری نیست.
با ۵۰ سال سن و ۳۱ سال و نیم سابقه، تقاضای بازنشستگی خود را به شعبه ۲۵ تهران ارائه کرده‌ام و قرار است ظرف چند روز آینده میزان مستمری مشخص و حکم بازنشستگی‌ام صادر شود. شنیده‌ام اگر تاریخ بازنشستگی قبل از بهمن‌ماه هر سال باشد، یعنی دو ماه آخر سال، باید میزان افزایش سالیانه حقوق کارگری که در ابتدای هر سال اعمال می‌شود در مبلغ مستمری اعمال شود. یعنی اگر در ابتدای سال ۹۶، ۱۵ درصد به حقوق کارگران اضافه شود باید حقوق بازنشستگی نیز ۱۵ درصد افزایش یابد. آیا این موضوع صحت دارد؟
افزایش‌های سالانه مربوط به حقوق کارگران و بازنشستگان با هم متفاوت است و مرجع تعیین این افزایش‌ها نیز فرق می‌کند. مرجع تعیین افزایش‌ها در مورد کارگران شورای عالی کار است، ولی هرگونه تغییر حقوقی در مورد بازنشستگان منوط به تصویب مجلس یا هیئت دولت است. کسی که کارگر است فقط افزایش‌های حقوق کار شامل حالش می‌شود و کسی که بازنشسته است افزایش‌های مربوط به بازنشستگان را دریافت می‌کند. هنگام محاسبه مستمری نیز حقوق دو سال آخر بیمه‌شده که مبنای کسر حق‌بیمه قرار گرفته در تعیین میزان مستمری نقش دارد. بنابراین اگر افزایش‌های کارگری فرد بیمه‌شده در سال آخر اعمال شده باشد و حق‌بیمه آن نیز به سازمان پرداخت شده باشد، طبعا بر میزان مستمری تاثیر خواهد گذاشت. زمانی که حکم بازنشستگی بیمه‌شده‌ای صادر شد، دیگر موضوع افزایش حقوق کارگری منتفی است. این فرد از آن به بعد از جرگه کارگران خارج شده و در زمره بازنشستگان درآمده است و قواعد مربوط به بازنشستگی بر وی حاکم خواهد بود. با توجه به این توضیحات بهترین زمان برای درخواست بازنشستگی آخر سال (اسفندماه) است، به طوری که صدور حکم بازنشستگی به سال بعد نیفتد. بنابراین حتی اگر حکم بازنشستگی در اول فروردین صادر شود افزایش‌های مستمری آن سال مشمول بازنشسته نخواهد شد.
چهل سال سن دارم و هجده سال در مشاغل سخت و زیان‌آور سابقه دارم. اخیرا کار خود را از دست داده‌ام. با توجه به ضریب افزایش هرسال در مشاغل سخت و زیان‌آور، چند سال دیگر باید بیمه عادی بپردازم تا بتوانم بازنشسته شوم؟
استفاده از قانون بازنشستگی در مشاغل سخت و زیان‌آور بدون شرط سنی منوط به داشتن ۲۰ سال سابقه متوالی یا ۲۵ سال سابقه متناوب در مشاغل سخت و زیان‌آور است. بنابراین کسانی که کمتر از موارد ذکرشده در مشاغل سخت سابقه داشته باشند باید حتما شرط سنی را احراز کنند که برای آقایان ۵۰ سال و برای خانم‌ها ۴۵ سال است. در مورد شما اگرچه از نظر سابقه تنها نیاز به ۳ سال سابقه دیگر دارید (با توجه به ارفاق ۹ سال) ولی شرط سنی ۵۰ سال را باید احراز کنید.
اگر کسی در دوره جنگ تحمیلی در جبهه حضور داشته باشد، آیا سازمان تامین‌اجتماعی آن مدت را به‌عنوان سوابق کار سخت و زیان‌آور می‌پذیرد؟
بیمه‌شدگانی که در کارهای سخت و زیان‌آور اشتغال دارند، به شرط آنکه تمام یا قسمتی از خدمت نظام‌وظیفه خود را در جبهه‌های نبرد حق علیه باطل گذرانده یا حضور داوطلبانه در جبهه داشته باشند، سوابق خدمتی آنها براساس قانون بازنشستگی در مشاغل سخت و زیان‌آور به‌عنوان سوابق اشتغال در کارهای سخت و زیان‌آور محسوب می‌شود.
۲۷ سال سابقه کار دارم که ۱۱ سال آن همراه با اضافه‌کاری بوده است. اضافه‌کاری این ۱۱ سال معادل ۳ سال می‌شود. آیا می‌توان این ۳ سال را با ۲۷ سال سابقه‌ام جمع کرد و بازنشسته شوم؟
خیر، اضافه‌کار باعث افزایش طول مدت سابقه نمی‌شود و فقط در صورت پرداخت حق‌بیمه آن، مستمری و خدمات دریافتی را افزایش می‌دهد. لازم به توضیح است که اضافه‌کار در مقررات تامین‌اجتماعی مشمول کسر حق‌بیمه است.
در موسسه‌ای ۲۲ ماه سابقه پرداخت حق‌بیمه دارم، که ۱۸ ماه آن نیمه‌وقت و ۴ ماه آخر آن تمام‌وقت بوده است. آیا این موضوع تاثیری در میزان مبلغ دریافتی بیمه بیکاری دارد یا خیر؟ دوم اینکه گفتند حدود ۶ ماه به من مقرری بیمه بیکاری تعلق می‌گیرد که مبلغ آن ۵۵ درصد حقوق یعنی ۳۳۴ هزار تومان است. آیا این مبلغ درست است؟
میزان مقرری بیمه بیکاری به متوسط دستمزد و حق‌بیمه پرداختی در ۹۰ روز قبل از بیکاری بستگی دارد. متوسط مزد و یا حقوق روزانه نیز از جمع کل دریافتی بیمه‌شده که به مأخذ آن حق‌بیمه دریافت شده در آخرین ۹۰ روز قبل از شروع بیکاری تقسیم بر روزهای کارکرد به دست می‌آید. میزان پرداخت مقرری بیمه بیکاری ۵۵ درصد متوسط حقوق و دستمزد بیمه‌شده است، که براساس تعداد افراد تحت تکفل تا چهار نفر و به میزان هر نفر ۱۰ درصد قابل‌افزایش است، مشروط بر آنکه از حداقل دستمزد همان سال که توسط شورای عالی کار تعیین می‌شود کمتر نبوده و از ۸۰ درصد حقوق بیمه‌شده نیز بیشتر نباشد. بنابراین حقوق شما در سال ۹۶ حداقل ۹۳۰ هزار تومان خواهد بود.
نویسنده : محمد حسین قشقایی – کارشناس تامین اجتماعی
